طرح توجیهی احداث واحد تولید اسید بنزوئیک

اسيد بنزوييك (C6H5COOH)‌به اشكال مختلف در طبيعت يافت مي‌شود. اين اسيد يكي از تجاري‌ترين اسيدها ((كربوكسيليك آروماتيك)) است. اين ماده به صورت مستقيم يا به صورت يك تركيب حد واسط كاربردهاي فراواني در صنايع غذايي، دارويي، شيميايي و ... دارد.

این طرح صرفا به عنوان یک ایده سرمایه گذاری مطرح می شود .جداول و نمودارها تقریبی است و قابل استناد نیستند.

 

معرفی محصول طرح

اسيد بنزوييك (C6H5COOH)به اشكال مختلف در طبيعت يافت مي شود. اين اسيد يكي از تجاري ترين اسيدها ((كربوكسيليك آروماتيك)) است. اين ماده به صورت مستقيم يا به صورت يك تركيب حد واسط كاربردهاي فراواني در صنايع غذايي، دارويي، شيميايي و ... دارد. بنزوييك اسيدC7H6O2 یا  C6H5COOHدر آب سرد به صورت معلقsuspended  در مي آيد و نامحلول به حساب مي آيد. در اين حالت در آب 25 درجه تنها به مقدارlit/g 3/4  حل مي شود. به تدريج كه آن را گرم مي كنيم، حلاليت زياد مي شود تا اينكه در 75 درجه به طور كامل حل مي شود. چنانچه اين محلول را دوباره سرد كنيم، بنزوييك اسيد به صورت بلورهاي سوزني شكل زيبايي دوباره رسوب مي كند. بنابراين حلاليت بنزوييك اسيد در آب به صورت خودبه خودي نمي باشد . کد آیسیک اسید بنزوئیک 24113651 است.
 

معرفي كاربردهاي محصول

اسيد بنزوييك به طور عمده براي توليد فنل، تهيه پلاستستايزرها، رزين هاي آلكالي، سموم دفع آفات، صنايع دارويي و عطر سازي مورد استفاده قرار مي گيرد. اين اسيد يكي از تجاري ترين اسيدها ((كربوكسيليك آروماتيك)) است. اين ماده به صورت مستقيم يا به صورت يك تركيب حد واسط كاربردهاي فراواني در صنايع غذايي، دارويي، شيميايي و ... دارد. براي توليد اين ماده روش هاي مختلفي وجود دارد.همچون استفاده از تولوئن ، استفاده از ((انيدريد فتاليك)) كه به كمك((كربوكسيله)) كردن ((انيدريدفتاليك)) مذاب توسط بخار آب در حضور كاتاليزور كرم و سديم، صورت مي گيرد كه يك روش توليد مطلوب است .
 
بررسي سابقه مصرف محصول

با توجه به عدم توليد محصول در ايران در بين سال هاي1381تا 1384، ميزان واردات بيان كننده، مقدار مصرف داخلي است. بيشترين مقدار مصرف در سال1381  بوده و در طي اين سال ها مقدار مصرف نوساني بوده بطوري كه نمي توان گفت روندي افزايشي يا كاهش پيموده است.
 
تحليل ضرورت اجراي پروژه

با توجه به اينكه اين ماده يك محصول مياني براي توليد برخي ديگر از مواد است و همچنين در توليد برخي مواد همچون صنايع دارويي، بهداشتي كاربرد دارد از نظر استراتژيكي مهم قلمداد مي شود ولي آنگونه نيست كه بدون آن مشكلات حاد ايجاد گردد .
 
مواد اولیه، کمکی و مصرفی

ماده اوليه اصلي مورد نياز تولوئن و به ميزان سالانه  600.19 تن مورد نياز است كه از توليدات پتروشيمي هاي كشور تامين مي شود. ساير مواد شيميايي مورد نياز برخي در داخل وجود دارد و برخي را نيز بايد از خارج تامين كرد كه از لحاظ مقداري چندان زياد نيستند. كاتاليست يكي از نيازهاي اصلي فرآيند مي باشد كه بايد از خارج از كشور تهيه شود.البته مي توان بررسي براي ساخت كاتاليست در داخل كشور نيز صورت داد كه در صورت امكان در داخل تهيه شود تا وابستگي در خصوص تامين اين ماده نسبت به خارج از كشور وجود نداشته باشد .
 
بازار هدف

علاوه بر فروش داخلی اسید بنزوئیک ، با توجه به عدم توليد ، قوانين خاصي از لحاظ صادرات اين محصول وجود ندارد و حتي به نظر مي رسد در صورت توليد بتوان از كمك هاي دولت در صادرات اين محصول بهره برد .
 

خلاصه بررسی مالی

دانش فني پروژه

اسيد بنزوييك در اصل از شيره درخت بنزوييك بدست می آید. طي سال هاي1850تا 1870اين ماده از سنتز اسيدهپريك حاصل مي شد. در حدود سال هاي 1890 روش هيدروليز نيترو تري كلرايد جايگزين ساير روش هاي موجود گرديد. مسير ديگري كه به فاصله كوتاهي بعد از اين روش معرفي شد، روش كلراسيون تولوئن و توليد كلريد بنزن و اكسيداسيون به كمك اسيد نيتريك و توليد اسيد بنزوييك بوده است. بعد از جنگ جهاني اول، چندين فرآيند جديد براي توليد مورد استفاده قرار گرفتند كه شامل اكسيداسيون تولوئن با اسيد نيتريك، دكربكسيلاسيون اسيد فتاليك يا فتاليك آنديرايد، اكسيداسيون تولوئن با دي كرومات و اكسيداسيون با هوا بوده اند . دكربكسيلاسيون اسيد فتاليك، تبديل به مهمترين فرآيند در طي سال هاي1930 شد . در طي جنگ جهاني دوم، فرآيند اكسيداسيون جايگزين ساير فرآيندها گرديد فرايند اكسيداسيون تولوئن توسط هوا در فاز مايع به اندازهاي بهبود پيدا كرده است كه امروزه به عنوان فرآيند اصلي توليد اين ماده مطرح شده است .
 
محل های پیشنهادی اجرای طرح

منطقه اقتصادي عسلويه، يا منطقه اقتصادي ماهشهر .
 
نتیجه گیری و پیشنهاد

نتايج كلي طراحي، در محاسبات و تخمين قيمت واحد توليد اسيد بنزوييك دوره بازگشت سرمايه گذاري در اين مورد حدود 5/8 سال خواهد بود كه از ديد اقتصادي رقم مطلوبي است. اما بايد در نظر داشت كه چندين واحد در استان هاي قم، تهران، اصفهان و قزوين در مراحل مختلف پيشرفت قرار دارند كه در صورت توليد با توجه به ظرفيت نامي، چندين برابر مصرف داخل است و بايد در مورد صادرات آنها  برنامه ريزي كرد. در چنين شرايطي منطقي تر آن است كه تا واحدهاي موجود به بهره برداري نرسيده اند و شرايط اقتصادي بازار داخلي و حتي خارجي تحت تاثير آنها مشخص نشده، واحد توليدي جديدي احداث نشود .

روش تولید

دو فرآيند مختلف عبارتند از

1- استفاده از كاتاليست همچون كبالت و يا نمك منگنز

2- استفاده از Promter Bromine در تركيب با اين كاتاليست ها فرآيند توليد اسيد بنزوييك از تولوئن . تولوئن تازه و بازگشتي با هم تركيب شده و به اولين راكتوروارد مي شوند . در دمايي در حدود F° 340  با بنزوييك اسيد-تولوئن مخلوط مي شوند. مقدار مخلوط تبديل شده حاصل از اولين واكنش بعد از يك مرحله خنك كاري به راكتور بعدي وارد مي شود . هوا تا فشاري در حدود Psig 320  فشرد مي شود و به آخر راكتور تزريق مي شود . يك كندانسور داخلي مقداري از بخارات را كندانس مي كند تا مقداري جريان برگشتي ايجاد كند . بخارات از ستون تبخير جريان قبل از وروردي به ستون تفكيك ميعان مي شوند. تا تركيبات سبك از سيستم جدا شوند. تركيبات سبك شامل تولوئن و آب هستند كه تولوئن به راكتور بازگردانده مي شود و از سيستم خارج مي گردد . جريان خروجي از اين ستون، اسيد بنزوييك خام مي باشد كه با EDTA و هيدروكسيد سديم (NaOH) به مدت 2 ساعت و دماي F°356 مورد فرآورش قرار مي گيرد و سپس تقطير مي شود. اسيد بنزوييك خالص از بالاي برج خلا جدا مي شود. جريان پايين برج در ستون بعدي مورد تفكيك قرار ميگيرد . ناخالصي ها همچون هيدروكسيد سديم و ديگر مواد از اسيد بنزوييك جدا مي شوند. جريان بالاسري توليدي از دومين ستون، داراي مقادير زيادي اسيد بنزوييك است كه به ستون اسيد بنزوييك برگردانده مي شود .

خلاصه برخی ایده های سرمایه گذاری

 

   * درصورت نیاز به تدوین طرح توجیهی می توانید با موسسه مطالعات راهبردی سپینود شرق تماس حاصل فرمایید.

منابع:
 1ـ اداره كل اطلاعات و آمار وزارت صنايع و معادن.
2ـ مركز اطلاعات و آمار وزارت بازرگاني.
3ـ كتاب "مقررات صادرات و واردات سال 1386"، انتشارات شركت چاپ و نشر بازرگاني.
4ـ پايگاه اطلاع رساني مركز آمار ايران.
5ـ سازمان توسعه تجارت ايران.
6ـ سازمان صنايع كوچك و شهركهاي صنعتي ايران.
7ـ نمايندگي شركتهاي توليدكنندگان ماشين آلات صنعتي
8ـ پايگاه اطلاعرساني مركز پژوهش هاي مجلس جمهوري اسلامي ايران .
9ـپايگاه اطلاع رساني موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران.
10ـ شركت تهيه و توليد مواد معدني ايران .
11- شركت ملي پتروشيمي ايران .