صفر تا صد یک طرح کسب و کار

برای موفقیت، یک کسب‌وکار باید اهداف کاملاً مشخص و یک استراتژی کاملاً پیشرفته برای دستیابی به آن‌ها داشته باشید. به طور خلاصه لازم است یک طرح کسب‌وکار داشته است.

مقدمه

با توجه به تغییرات روز افزون در بازار و افزایش سطح رقابت که همه کسب‌وکارها با آن روبرو هستند، شما نمی‌توانید کورکورانه پیش بروید، باید امید داشته باشید که کار سخت و سخت‌کوشی برای موفقیت در کسب‌وکار ضروری است. برای موفقیت، یک کسب‌وکار باید اهداف کاملاً مشخص و یک استراتژی کاملاً پیشرفته برای دستیابی به آن‌ها داشته باشید. به طور خلاصه لازم است یک طرح کسب‌وکار داشته است.

کارآفرینان طرح کسب‌وکار را باید از نظر آنچه که هست ببیند- یکی از مهم‌ترین ابزارهای کسب‌وکار همین طرح کسب‌وکار است. همانطور که نمودار سازمانی روابط کاری افراد در یک کسب‌وکار را نشان می‌دهد، یک طرح کسب‌وکار خوب کمک می‌کند تا چشم‌انداز کارآفرینی شکل و جوهره بگیرد، مکانیزمی را ایجاد می‌کند که مالکان، مدیران و کارکنان را قادر می‌سازد تا به صورت اثربخشی عمل کنند. هر چه طرح کسب‌وکار بهتر باشد، کسب‌وکار شما برای شناخت و ارزیابی فرصت‌ها و ریسک‌‌های پیش‌ رو مجهزتر خواهد بود.

 

چه زمانی باید از یک طرح کسب‌وکار استفاده کرد

طرح کسب‌وکار با ابزارهای فراوانی می‌تواند به اهداف خود دست یابد. طرح کسب‌وکار باید هنگام شروع یا گسترش یک کسب‌وکار، توسعه محصولات جدید، جستجوی منابع مالی، تصمیم‌گیری در زمینه مدیریت و حفظ کنترل، بیشترین استفاده را برای شما داشته باشد.

شروع کسب‌وکار

10 ابزار تحلیل کسب و کار

در مرحله راه‌اندازی یک کسب‌وکار، وجود یک طرح کسب‌وکار می‌تواند تفاوت بین موفقیت و شکست را مشخص کند. به جای اینکه اهداف متناقضی را دنبال کنید یا اجازه دهید کسب‌وکار به هر طرف توسعه یابد، می‌توانید از این طرح برای ادامه کار خود استفاده کنید. برخی از سؤالاتی که طرح کسب‌وکار شما باید پاسخ دهد، عبارت‌اند از:

• در چه کسب‌وکاری فعالیت داریم؟
• محصولات یا خدمات ما چیست؟
• رقبای من چه کسانی هستند؟
• بازار هدف من کیست؟
• بهترین استراتژی بازاریابی چیست؟
• چگونه باید از منابع استفاده شود؟
• پتانسیل سود کسب‌وکار از چگونه است؟

حتی اگر شما نتوانید از قبل همه پاسخ‌ها را ارائه دهید یا احتمال می‌دهید که بعداً پاسخ این سؤالات تغییر می‌کنند، مهم این است که مجموعه‌ای از مفروضات راجع‌ به کسب‌وکار و محیط آن داشته باشید که بتواند آن‌ها را با سایر افراد در میان بگذارید. این امر باعث می‌شود تا راه‌اندازی کسب‌وکار آسان‌تر شود و همچنین افراد به عنوان یک واحد منسجم در انجام وظایف مربوطه فعالیت کنند.

 

توسعه کسب‌وکار

طرح کسب‌وکار همچنین می‌تواند به کاهش ریسک‌هایی که یک کسب‌وکار هنگام توسعه با آن‌ها مواجه می‌شود، کمک ‌کند. یک طرح کسب‌وکار به ویژه در مراحل توسعه بسیار مهم است؛ زیرا یکی از پر ریسک‌ترین زمان‌ها برای یک کسب‌وکار است. اگر یک کسب‌وکار به دنبال آن باشد تا سریع توسعه یابد، قبل از تسلط بر سطح فعلی فعالیت خود، کیفیت محصولات و خدمات آن اغلب آسیب می‌بینند. از طرف دیگر، اگر یک کسب‌وکار بیش از حد منتظر بماند، بازار می‌تواند از محصولات مشابه اشباع شده و فرصت از دست رفته به وجود آید.
طرح کسب‌وکار با پرداختن به مواردی مانند زمان‌بندی، میزان توسعه (رشد سالانه) و نوع گسترش (محصول، جغرافیا و ...) می‌تواند شما را به یک انتخاب درست سوق ‌دهد.

 

توسعه محصولات جدید
در بیشتر کسب‌وکارها نیاز به تولید محصولات جدید واقعیتی است که با چالش‌های مداوم برای ارضای نیازهای در حال تغییر مشتریان ایجاده شده است. برای تداوم رقابت، کسب‌وکار شما باید بتواند این نیازها را پیش‌بینی کرده و به آن‌ها پاسخ دهد و از تکنولوژی‌های جدید به صورت اثربخشی استفاده کند. راه تحقق این امر از طریق توسعه محصولات و خدمات جدید یا بهبود محصولات موجود است.
اگر کسب‌وکار برنامه‌ای برای هدایت آن نداشته باشد، احتمال ارائه ایده‌های سودآور برای محصولات جدید، اصلاح محصولات یا بهبود آن‌ها حداقل است. برای استفاده بیشتر از منابع در هنگام رشد کسب‌وکار باید برنامه‌ای منظم برای تولید محصولات و مدیریت محصولات جدید و محصولات فعلی خود داشته باشید.

 

آموزش گام به گام فرآیند تحلیل کسب و کار

 

تأمین مالی
وام‌دهندگان تجاری مانند بانک‌ها و شرکت‌های تأمین مالی انتظار دارند قبل از اینکه به یک کسب‌وکار وام بدهند یک طرح کسب‌وکار را امری بدیهی بدانند. همین امر در مورد وام‌دهندگان دولتی نیز صادق است. حتی وقتی وثیقه کافی برای تضمین وام وجود داشته باشد، باز هم یک طرح کسب‌وکار لازم است که نشان دهد کسب‌وکار به کجا می‌رود و سرمایه چگونه بکار گرفته می‌شود.
در صورتی که به دنبال سرمایه‌گذاری هستید، یک طرح کسب‌وکار از اهمیت بییشتری برخوردار است. سرمایه‌گذاران به ویژه سرمایه‌گذاران ریسک پذیر، تمایل بیشتری به وام‌دهندگان دارند؛ زیرا ریسک آن‌ها بیشتر است. مگر اینکه طرح کسب‌وکاری بتواند آن‌ها را متقاعد کند که تأمین مالی یک کسب‌وکار به آن‌ها امکان می‌دهد بازده قابل توجهی از سرمایه خود به دست بیاورند.

 

تصمیم‌گیری مدیریت
شاید ارزشمندترین کاربرد طرح کسب‌وکار در تصمیم‌گیری مدیریت باشد. یک طرح کسب‌وکار با تشریح آنچه کسب‌وکار می‌خواهد انجام دهد و ارزیابی محیط داخلی و خارجی آن تصویر کلانی از آن کسب‌وکار را نشان می‌دهد. این امر به کارآفرینان یک مزیت واقعی می‌دهد. آن‌ها می‌توانند به جای اینکه در تاریکی کار کنند یا فقط به یک جنبه از مسأله نگاه کنند، آن را از همه دیدگاه‌ها در نظر بگیرند و تصمیماتی را به نفع کل کسب‌وکار اتخاذ کنند.
در کنار این‌ها، طرح کسب‌وکار همچنین می‌تواند به حفظ عینیت کمک کند تا کسب‌وکار را به عنوان یک ناظر بیرونی ببینید. اگر احساسات را کنار بگذارید، آنگاه می‌توانید روی آنچه باید برای رسیدن به اهداف خود انجام شود تمرکز کنید و در صورت لزوم تصمیمات حیاتی بگیرید.

کنترل
یکی دیگر از موارد اصلی استفاده از طرح کسب‌وکار به عنوان ابزار کنترل است. آیا اهداف خود را برآورد می‌کنید؟ آیا فروش به هدف خود رسیده است؟ آیا ظرفیت تولید طبق برنامه افزایش می‌یابد؟ آیا هزینه‌ها ثابت هستند؟ آیا این کسب‌وکار همان کاری را انجام می‌دهد که برای آن در نظر گرفته شده است؟

نمای کلی یک طرح کسب و کار

 

طرح کسب‌وکار

هنگامی که در مورد شروع نوع کسب‌وکار تصمیم‌گیری می‌کنید، باید برای تدوین طرح کسب‌وکار خود آماده شوید. ممکن است وسوسه شوید که از این مرحله صرف نظر کنید یا شخص دیگری را برای انجام کار استخدام کنید؛ این کار را نکنید. تلاشی که شما برای آن انجام داده‌اید، بعداً هنگامی که فعالیت کسب‌وکار شما عملی می‌شود، جبران می‌گردد. همچنین دانشی که از ایجاد یک برنامه مدون کسب خواهید کرد بسیار ارزشمند خواهد بود.

اگرچه هر طرح کسب‌وکار منحصر به فرد است، اما منعکس‌کننده ایده‌ها و اهداف شخصی کسی است که آن را تدوین کرده است، با این حال عناصر یا بخش‌های خاصی در همه برنامه‌ها مشترک است. همانطور که در خلاصه طرح کسب‌وکار زیر نشان داده شده است، برنامه شما باید بگونه‌ای تنظیم شود که اطلاعات اساسی را در قالبی مختصر و منطقی ارائه دهد.

 

رئوس مطالب طرح کسب‌وکار
رئوس مطالب یک طرح کسب‌وکار به شرح ذیل است:
o صفحه عنوان
o فهرست مطالب
o خلاصه اجرایی
o بیانیه مأموریت
o شرح کسب‌وکار یا صنعت
o شرح محصولات یا خدمات
o داده‌های سازمانی
o استراتژی بازاریابی
o تحلیل رقابتی
o برنامه عملیاتی
o اطلاعات مالی

صفحه عنوان
صفحه عنوان باید شامل نام کسب‌وکار، آدرس آن، شماره‌های تماس و نام کلیه صاحبان کسب‌وکار باشد. اگر کسب‌وکار شما هنوز در مرحله ایده است، فعلاً از آدرس و شماره تلفن خود استفاده کنید. نکته مهم ارتباط وام‌دهندگان، سرمایه‌گذاران و سایرین با شما است. همچنین بهتر است هر نسخه از طرح خود را شماره‌گذاری کرده و نام افرادی که آن را دریافت کرده‌اند ثبت کنید.

 

فهرست عناوین
لیستی از مطالب موجود در طرح کسب‌وکار است. این لیست نه تنها مروری بر آنچه در برنامه شماست ارائه می‌دهد، بلکه خوانندگان را قادر می‌سازد تا سریعاً آنچه را که به دنبال آن هستند پیدا کنند.

 

خلاصه اجرایی
خلاصه اجرایی مهم‌ترین عنصر طرح کسب‌وکار است و باید تصویری مختصر اما واضح از کسب‌وکار شما ارائه دهد. هدف خلاصه اجرایی برای علاقه‌مندسازی خوانندگان است؛ متقاعد کردن خواننده برای بررسی دقیق برنامه‌ها است. از جمله نکاتی که باید در خلاصه اجرایی بیان شوند، عبارت‌اند از:
1. وضعیت فعلی کسب‌وکار و مشخص کردن زمان شروع فعالیت کسب‌وکار
2. شرح محصولات و خدمات
3. اطلاعاتی در مورد بازار هدف و ابزار دستیابی به آن
4. نقاط قوت ذاتی کسب‌وکار برای دستیابی به اهداف
5. برنامه‌های کوتاه مدت و بلند مدت
6. پیش‌بینی‌های مالی
7. میزان سود مورد انتظار
خلاصه‌سازی همه این اطلاعات در چند صفحه کار آسانی نیست. با تمرکز بر واقعیت‌های کلیدی می‌توان این کار را انجام داد.

چگونه خلاصه مدیریتی برای طرح کسب و کار خود بنویسیم؟

 

بیانیه مأموریت
بیانیه مأموریت باید دورنمای شما از آن کسب‌وکار را مشخص کند و تعیین نماید که به دنبال چه چیزی هستید. بیاینه مأموریت می‌تواند به اندازه یک جمله یا چند پاراگراف کوتاه باشد. بیانیه مأموریت با تمایز کسب‌وکار شما از دیگران، همان چیزی است که کسب‌وکار را معرفی و فلسفه کارآفرینی و ارزش‌هایی که برای شما مهم است را بیان می‌کند. بیاینه مأموریت کمک می‌کند تا همه افراد در کسب‌وکار متحد شوند و به عنوان یک تیم برای رسیدن به اهداف مشترک کار کنند.

 

شرح کسب‌وکار یا صنعت
این بخش باید با بیان اهداف آرمانی و عملیاتی کسب‌وکار، تعریف کسب‌وکار و نیات آن آغاز شود. این بخش اطلاعات اولیه در مورد تأسیس کسب‌وکار، مالکیت و ساختار قانونی آن، ماهیت صنعت و نقش کسب‌وکار شما در آن صنعت را ارائه می‌دهد . همچنین باید اطلاعات مربوط به تغییرات بازار که منجر به افزایش تقاضا می‌شود را جمع‌آوری کنید.

 

شرح محصولات یا خدمات
شرح محصولات و خدمات آنچه را که کسب‌وکار شما به فروش می‌رساند یا پیشنهاد فروش را تعیین می‌کند. محصولات یا خدمات خود را با جزئیات شرح دهید: ویژگی‌ها، سطح کیفیت و عملکرد، کارکردها و ... . در اینجا ذکر این نکته مهم است که چه چیزی آن‌ها را از پیشنهاد محصولات رقبا متمایز می‌کند و چه مزایایی برای مشتری به همراه دارند. به عبارت دیگر چه چیزی محصول شما را منحصر به فرد می‌کند یا به آن مزیت می‌بخشد.

 

داده‌های سازمانی
در این بخش، وظایف و مسئولیت‌های سایر افراد درگیر در کار خود را تعیین کنید. مشخص نمایید چه کسی چه کاری انجام می‌دهد (تولید، فروش، حسابداری و ...) و چه کسی به چه کسی گزارش می‌دهد. اگر در حال حاضر عضوی از یک سازمان هستید، وظایفی را که انجام می‌دهید شرح دهید و نیازهای آینده کارکنان خود را برآورد کنید. اگر مشاوری بیرونی به شما کمک می‌کند، آن را نیز شرح دهید. برای تشریح بیشتر نحوه راه‌اندازی کسب‌وکار خود، در این بخش نمودار سازمانی به همراه صلاحیت‌های هر شخص را قرار دهید.

 

استراتژی بازاریابی
دلیل اصلی برای راه‌اندازی کسب‌وکار فروش محصولات یا خدمات است. در اینجا استراتژی بازاریابی مطرح می‎‌شود. اهداف اصلی در این بخش از برنامه کسب‌وکار به شرح ذیل هستند:

1.بازار هدف خود را مشخص کنید، مشتریان بالقوه خود و دلیل خرید آن‌ها را توصیف کنید.
2. اندازه کل بازار را تخمین بزنید و مشخص کنید که واقعاً می‌توانید چه سهمی از آن را به دست آورید.
3. یک ساختار قیمت‌گذاری را تعیین کنید که حداکثر سودآوری کسب‌وکار را تضمین نماید.
4. تعیین کنید که از چه ترکیبی از تبلیغات و روابط عمومی برای پیشرفت کسب‌وکار استفاده می‌کنید.
5. یک استراتژی توزیع که به شما امکان می‌دهد به کارآمدترین روش ممکن به مشتری دست پیدا کنید را طراحی نمایید.
سعی کنید در طراحی این استراتژی‌ها تا آنجا که می‌توانید خاص باشید. استراتژی بازاریابی خود را بیشتر از آرزوها و تفکرات، مبتنی بر واقعیت قرار دهید. بسیاری از اطلاعاتی که برای تدوین استراتژی خود نیاز دارید می‌توانید از کتاب‌ها، مجلات، گزارش‌های دولتی، صنف‌ها، مشاهدات و تحقیقات خود به دست آورید.

تحلیل رقابتی
در تجزیه و تحلیل رقابتی باید بازیگران اصلی صنعت را شناسایی و مشخص کنید که کسب‌وکار شما چگونه می‌تواند با آن‌ها رقابت کند. با تمرکز بر نقاط قوت و مزایای خود نشان دهید که چگونه می‌توانید از آن‌ها برای به دست آوردن سهم دلخواه بازار استفاده کنید. با این حال دقت داشته باشید که هدف شما کاهش رقابت نیست.

 

برنامه عملیاتی
این قسمت بخش پیچ و مهره‌های طرح کسب‌وکار است- محلی برای توصیف نحوه تولید یا تحویل محصول یا خدمات شما به مشتری. تمام اطلاعات مربوط به امکانات، تجهیزات و ملزومات درون این برنامه قرار می‌گیرد. همچنین باید توضیح دهید که چه تکنولوژی‌ها، مهارت‌ها و فرآیندهایی برای انجام کار مورد نیاز است.

 

اطلاعات مالی
آخرین بخش تحت عنوان مرکز طرح کسب‌وکار شناخته می‌شود. این بخش اطلاعات مالی مربوط به کسب‌وکارها را شرح می‌دهد، از جمله صورت‌های مالی فعلی شما و همچنین صورت‌های مالی پیش‌بینی شده:
o صورت درآمد
o صورت جریانات نقد
o ترازنامه

 

برنامه‌ریزی منابع
منابع بی شماری وجود دارد که می‌توانید برای تحقیق، نوشتن و قالب‌بندی طرح کسب‌وکار خود از آن‌ها استفاده کنید. یکی از این منابع افراد هستند علاوه بر شرکا، سرمایه‌گذاران یا کارکنانی که می‌خواهید در فرآیند برنامه‌ریزی مشارکت دهید، افراد نیز می‌توانند به شما کمک کنند: بانکداران، وکلا، مشاوران مدیریت، اساتید دانشکده‌های مدیریت، تأمین‌کنندگان و توزیع‌کنندگان. در صورت تردید، از درخواست مشاوره واهمه نداشته باشید. هر چه ورودی‌های بیشتری داشته باشید، طرح کسب‌وکار شما بهتر خواهد بود. همچنین مراکزی که آمار و ارقام مربوط به صنایع مختلف را منتشر می‌کنند، جز منابع هستند.

 

رهنمودهایی برای برنامه‌ریزی موفق

دستورالعمل‌های زیر به شما کمک می‌کند تا بر فرآیند برنامه‌ریزی مسلط شوید و در تهیه، به روز رسانی و استفاده از طرح‌های کسب‌وکار مهارت بیشتری کسب کنید:

زمان کافی را برای برنامه‌ریزی دقیق اختصاص دهید. تشخیص نیاز به برنامه‌ریزی یک چیز است و اختصاص زمان برای انجام آن یک چیز دیگر. آن را ترس برنامه‌ریزی (Planning phobia) یا تعلل می‌نامند. به هر حال، اگر قرار است کسب‌وکار شما موفق شود، باید زمان قابل توجهی را به برنامه‌ریزی اختصاص دهید.

از قبل مشخص کنید که چه چیزی را می‌خواهید انجام دهید. هدف شما از برنامه‌ریزی چیست؟ برای یک طرح کسب‌وکار یا سرمایه‌گذاری جدید؟ برای به روز رسانی برنامه‌های فعلی؟ برای تأمین مالی؟ با شناسایی اهداف خاص خود برای برنامه‌ریزی می‌‌توانید توجه خود را بر موضوعات یا فعالیت‌های کلیدی مورد نیاز متمرکز کنید.

اطمینان حاصل کنید که به حقایق دسترسی لازم را دارید. اطلاعات همان چیزی است که به روند برنامه‌ریزی دامن می‌زند. برای برنامه‌ریزی اثربخش، اطلاعات باید مرتبط، دقیق و به روز باشد. این به معنای دسترسی به اطلاعات داخلی مانند ثبت‌های حسابداری و گزارش‌های فروش و اطلاعات خارجی مانند روندهای صنعت و عادت‌های خرید مصرف‌کننده است.

فعالیت‌های برنامه‌ریزی خود را با فعالیت‌های دیگران هماهنگ کنید. اطمینان حاصل کنید که هر فردی که در فرآیند برنامه‌ریزی شرکت دارد، می‌داند که دیگران چه کاری انجام می‌دهند. برای جلوگیری از دوباره کاری در اهداف متقابل باید فعالیت‌های برنامه‌ریزی را هماهنگ کنید. این تنها راه برای حفظ هماهنگی و اطمینان از سازگاری اهداف مختلف تعیین شده برای کسب‌وکار است.

ذهن خود را باز نگه دارید. برای دستیابی به بهترین نتایج به عنوان برنامه‌ریز، از گرفتار شدن در یک رویکرد برای حل مسأله یا موقعیت جلوگیری کنید. به استراتژی‎های مختلف فرصت دهید تا توسعه یابند و اقدامات مختلف را کشف کنید. بیش از هر چیز به خودتان اجازه دهید خلاق باشید. به جای شروع کار با یک ایده از پیش تعیین شده در مورد آنچه که کسب‌وکار شما باید انجام دهد یا چه کاری نباید انجام دهد، برای بررسی گزینه‌های دیگر وقت بگذارید.

 

سخن آخر

برای موفقیت، یک کسب‌وکار باید اهداف کاملاً مشخص و یک استراتژی کاملاً پیشرفته برای دستیابی به آن‌ها داشته باشند. به طور خلاصه لازم دارید یک طرح کسب‌وکار است. در هر طرح کسب‌وکاری باید به سؤالاتی از قبیل: در چه کسب‌وکاری فعالیت داریم؟ محصولات یا خدمات ما چیست؟ رقبای من چه کسانی هستند؟ بازار هدف من کیست؟ بهترین استراتژی بازاریابی چیست؟ چگونه باید از منابع استفاده شود؟ پتانسیل سود کسب‌وکار از چگونه است؟ پاسخ داده شود. هر طرح کسب‌وکاری باید شامل مواردی از جمله: صفحه عنوان، فهرست مطالب، خلاصه اجرایی، بیانیه مأموریت، شرح کسب‌وکار یا صنعت، شرح محصولات یا خدمات، داده‌های سازمانی، استراتژی بازاریابی،تحلیل رقابتی، برنامه عملیاتی، اطلاعات مالی باشد.

همانطور که گفته شد برای موفقیت هر کسب‌وکاری نیاز به تدوین یک طرح کسب‌وکار است. در واقع افزایش رقابت در بازار و تغییرات سریع در محیط کسب‌وکار نیاز به داشتن برنامه‌ای مدون را ضروری می‌سازد. این برنامه کسب‌وکار تحت عنوان طرح کسب‌وکار مسیر دستیابی به اهداف کسب‌وکار را میسر می‌سازد.

 

منابع:

How to start, run and stay in business 

تهیه شده در موسسه سپینود شرق

کلیه حقوق این وبسایت متعلق به موسسه سپینود شرق می باشد