صنعت آمونیاک به‌عنوان یکی از ارکان اساسی اقتصاد شیمیایی، نقش مهمی در تولید و اشتغال دارد، به‌ویژه در کشورهایی که از منابع خوراکی نظیر گاز طبیعی و زغال‌سنگ برخوردارند
صنعت آمونیاک به‌عنوان یکی از ارکان اساسی اقتصاد شیمیایی، نقش مهمی در تولید و اشتغال دارد، به‌ویژه در کشورهایی که از منابع خوراکی نظیر گاز طبیعی و زغال‌سنگ برخوردارند. کاربرد اصلی آمونیاک در بخش کودهای شیمیایی است که برای تولیدات کشاورزی و اقتصاد جهانی بسیار حیاتی است.
کاربردهای آمونیاک و تأثیرات آن در صنایع مختلف
آمونیاک به‌عنوان یک ماده واسط کلیدی برای تولید کودهایی نظیر اوره، نیترات آمونیوم، فسفات آمونیوم و ترکیبات NPK (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) استفاده می‌شود. علاوه بر این، آمونیاک در صنایع مختلفی مانند تولید رزین‌های مصنوعی، الیاف مصنوعی، پلی‌اورتان‌ها، مواد منفجره و سیستم‌های خنک کننده نیز کاربرد دارد. اوره به‌تنهایی بیش از 50 درصد تقاضای جهانی آمونیاک را به خود اختصاص می‌دهد.
آمونیاک در حال حاضر به‌عنوان جایگزینی برای سوخت‌های فسیلی در تولید برق و حمل‌ونقل، به‌ویژه در صنعت دریایی مورد بررسی قرار می‌گیرد، اما همچنان از نظر صنعتی و تجاری اثبات نشده است.
تقاضای جهانی آمونیاک
در سال 2023، تقاضای جهانی آمونیاک از 190 میلیون تن فراتر رفت که نشان‌دهنده افزایش حدود چهار درصدی نسبت به سال 2022 است. این افزایش ناشی از تولید بیشتر کودها به‌دلیل تعدیل قیمت‌های جهانی گاز بود. انتظار می‌رود در کوتاه‌مدت، تقاضای آمونیاک همچنان توسط تولید کودها حمایت شود، اما در بلندمدت، تقاضا بیشتر توسط راه‌حل‌های پایدار مانند سوخت‌های دریایی، تولید برق و کاربردهای حامل انرژی حمایت خواهد شد، زیرا جهان به‌سمت آینده‌ای کم‌کربن حرکت می‌کند.
افزایش تاریخی و پیش‌بینی‌شده جمعیت جهانی، که عامل اصلی رشد تقاضای کودهاست، به‌طور قابل‌توجهی از منطقه‌ای به منطقه دیگر تفاوت دارد. بنابراین، انتظار می‌رود که رشد تقاضا برای مواد غذایی و در نتیجه کودهایی مانند آمونیاک و اوره در مناطق آسیا-اقیانوسیه و آفریقا بسیار بیشتر از غرب باشد.
احتمالا موارد زیر مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر رشد تقاضای کود در آینده هستند.
• رشد جمعیت
• رشد تولید ناخالص داخلی (GDP)
• سیاست‌های دولتی در زمینه تعرفه‌ها و یارانه‌ها
• تأثیرات زیست‌محیطی استفاده از کودها از جمله تولید سوخت‌های زیستی
در نمودار زیر، تقاضای جهانی آمونیاک در سال 2024 آمده است.
پراکندگی تولید آمونیاک و سلطه چین بر بازار
تولید آمونیاک به‌شدت پراکنده است، به‌طوری‌که بزرگترین تولیدکننده تنها حدود سه درصد از ظرفیت جهانی را به خود اختصاص می‌دهد. چین با اختصاص تقریبا یک‌سوم از ظرفیت جهانی، بازار را تحت سلطه قرار داده است. با این حال، واحدهای تولیدی در چین عمدتاً از زغال‌سنگ به‌عنوان خوراک استفاده می‌کنند که کم‌هزینه‌تر از گاز طبیعی است. در تلاش برای کاهش کربن، انتظار می‌رود ظرفیت جهانی آمونیاک مبتنی بر گاز و زغال‌سنگ به سوی جایگزین‌های پاک‌تر و سبزتر مانند آمونیاک آبی و سبز تغییر کند.
بازار جهانی آمونیاک به دلیل نقش کلیدی آن در تولید کودهای شیمیایی و تأمین امنیت غذایی، همچنان در حال رشد است. تقاضای آمونیاک به‌ویژه در مناطق آسیا-اقیانوسیه و آفریقا با توجه به رشد جمعیت و اقتصاد، افزایش خواهد یافت. همچنین، حرکت به سمت تولید آمونیاک سبز و آبی برای کاهش کربن از جمله روندهای مهم آینده است.
در این مسیر تحول و تغییرات جهانی، سپینود شرق به‌عنوان یک موسسه مشاوره می‌تواند به سرمایه‌گذاران و فعالان این صنعت کمک کند تا با تحلیل بازار و مطالعه عمیق‌تری در خصوص آمونیاک و فرصت‌های جدید آن، بهترین تصمیمات را اتخاذ کنند. این شرکت با داشتن تجربه و تخصص در حوزه‌های مختلف اقتصادی و صنعتی، می‌تواند راهنمایی‌های مؤثری برای کاهش ریسک و افزایش بازدهی سرمایه‌گذاری‌ها ارائه دهد.
تهیه شده در گروه مطالعات سپینود شرق
