طرح توجیهی پیش رو در مورد محصول آزبست است.
این طرح صرفا به عنوان یک ایده سرمایه گذاری مطرح می شود .جداول و نمودارها تقریبی است و قابل استناد نیستند.
معرفی محصول طرح توجیهی
محصول مورد بررسی در این طرح توجیهی ،آزبست يا پنبه كوهي است البته این اسامی يك نام عمومي است كه به تعدادي از كانيهاي سيليكاتي فيبري شكل كه تغييرات وسيعي از نظر تركيب شيميايي دارند ، اطلاق ميشود. از برخي خصوصيات اين كاني هاميتوان به شكل فيبري و اليافي آنها اشاره كرد،به طوري كه طول اين الياف در مقابل با قطرشان بسيار بيشتر است . پنبه كوهي در فارسي قديم به نام آذرشست معروف بوده است كه شايد آسبست از همين كلمه گرفته شده باشد.
به عبارت ديگر ميتوان گفت محصول طرح توجیهی پیش رو با نام آزبست يك اصطلاح اقتصادي است كه به گروهي از كانيهايسيليكاته آبدار اطلاق ميشود بطوريكه ميتوان آنها را به آساني به صورت الياف نازك سوزني شكل درآورد. كانيهايي كه به نام آزبست شناخته ميشوند ميتوان در دو گروه ها عمده سرپانيتن و آمفيبول رده بندي كرد. 95 درصد از آزبست جهان از 0نوع كريزوتيل است كه به گروه سرپانتين تعلق دارد و بقيه از نوع گروه آمفيبولها ميباشند. کد آیسیک محصول طرح توجیهی 252400 می باشد .
معرفي كاربردهاي محصول طرح توجیهی
طبق تحقیقات کارشناسان تهیه طرح توجیهی آزبست در صنايع مختلف نظير لوله هاي سيماني، كفپوش، لنت ترمز، پوشش سقف ساختمان. عايقهايحرارتي، صنايع نساجي و پلاستيك كاربرد دارد. از صنايع عمده مصرف كننده در ايران ميتوان صنايع لوله و سيمان آزبستي ، صنايع لنت ترمز و صفحه كلاج و كاشي و كفپوش ( تعدادي از توليد كنندگان آنها از آزبست استفاده ميكنند) را نام برد. مصرف عمده محصول این طرح توجیهی در ايران در توليد لوله و ورقهاي سيمان آزبستي ميباشد.
براي توليد لوله آزبست سيماني 15 تا 20 درصد آزبست به كار ميرود . در كشور ما مقدار مصرف آزبستدر اين صنعت بيشتر از متوسط جهاني است . در كشورهاي صنعتي مصرف آزبست در توليدات آزبست سيمان رقمي بين 70 تا 75 درصد مصرف كل را تشكيل ميدهد، در حاليكه در ايران اين مقدار حدود 95 درصد است. محصولات ساخته شده از پنبه نسوز و سيمان عمدتا به صورت ورقهاي مسلح و موجدار و لوله است (در جداول شماره 9 تا 10 توليد كنندگان عمده لوله و سيمان آزبستي نشان داده شده است).
لوله هاي آزبست سيماني ، در شبكه آبرساني شهرها شبكه آبياري كشاورزي و فاضلاب كاربرد دارد و ورقهاي آزبستي هم براي پوشش ساختمان ها به كار ميرود. محققان مجرب در تهیه این طرح توجیهی اعلام می دارند، تاريخچه توليد محصولات آزبست سيماني در ايران به سال 1337 با راه اندازي كارخانه ايرانت در غني آباد شهر ري – تهران بر ميگردد و در حال حاضر در سال 1385 در كشور 147533 تن لوله و 304319 تن ورق سيمان آزبستي توليد شده است.
بررسي سابقه مصرف محصول طرح توجیهی
مصرف عمده آزبست در ايران در توليد لوله و ورقهاي سيمان آزبستي ميباشد . براي توليد لوله آزبست سيماني 15 تا 20 درصد آزبست به كار مي.رود در كشور ما مقدار مصرف آزبست در اين صنعت بيشتر از متوسطجهاني است. در كشورهاي صنعتي مصرف آزبست در توليدات آزبست سيمان رقمي بين 70 تا 75 درصد مصرف كل را تشكيل ميدهد ،در حاليكه در ايران اين مقدار حدود 95 درصد است. تاريخچه توليد محصولات آزبست سيماني در ايران به سال 1337 با راه اندازي كارخانه ايرانت در غني آباد شهر ري – تهران بر ميگردد و در سال 1385 در كشور 147533 تن لوله و 304319 تن ورق سيمان آزبستي توليد شده است. متاسفانه آزبست توليدي كارخانه حاجات از نوع نامرغوب و درجه 7 ميباشد كه قابل استفاده در صنايع توليد لوله و سيمان آزبستي نيست با اين وجود برخي از كارخانهها از آزبست توليديكارخانه حاجات استفاده ميكنند كه به همين دليل محصولات ورقهاي آزبستي توليدي آنها داراي كيفيت خوبي نميباشد . براي توليد لوله سيمان آزبستي بيشتر از آزبست وارداتي استفاده ميشود .
تحليل ضرورت اجراي پروژه طرح توجیهی
از اهميت استراتژيك محصول طرح توجیهی در دنياي امروز كاسته شده و به مرور جاي آن از كالاهاي مشابه از قبيل فيبرهاي كربني استفاده مي شود.
مواد اولیه، کمکی و مصرفی در تولید محصول طرح توجیهی
كارخانه مورد نظر طرح توجیهی ميزان 50000 تن كانسنگ آزبست در سال نياز دارد كه ميتواند از توليد كنندگان داخلي تامين كند، كه تعدادي از معادن فعال و غير فعال در داخل در زير آورده شده است .
بازار هدف طرح توجیهی
بازار هدفمحصول در طرح توجیهی روبرو بازار داخلی خواهد بود ، در مورد بازار خارجی با توجه به نامرغوب بودن آزبست هاي توليدي، صادرات خاصي در اين مورد ثبت نشده است و آزبست توليدي در كشور مصرف مي شود .
دانش فني پروژه ی طرح توجیهی
فرآوري آزبست به دو روش خشك و تر صورت می گيرد هر چند كانه آرايي به روش تر داراي مزاياي زير ميباشد.
1- امكان كانه آرايي در كانه هاي آزبست با عيار پايين وجود دارد.
2- درصد بازيابي الياف در روش تر بيشتر از روش خشك ميباشد.
3- الياف به دست آمده به روش تر نسبت به روش خشك مرغوبتر و طويلتر ميباشد.
4- امكان بازيابي الياف از باطله وجود دارد.
درروش خشك كيفيت الياف به خوبي روش تر نميباشد. هزينه، تجهيزات و انرژي مصرفي زيادي درروش خشك لازم است و در ضمن گرد و غبار ايجاد شده در روش خشك باعث آلودگي محيط ميشود. ولي با اين حال روش تر در اغلب كشورهاي دنيا ناشناخته مانده و هنوز جايگزين روش خشك نشده است. يكي از علل استفاده از روش خشك اين است كه در روش تر كانه آزبست در آب به صورت پالپ به شدت غليظ ميشود ولي در روش خشك به جاي آب از هوا استفاده مي شود.
روش تولید طرح توجیهی
به دليل خطرات و مشكلات زيست محيطي آزبست و تعطيلي كارخانه ها و واحدهاي توليد آزبست در كشورهاي توسعه يافته و يا در حال توسعه، هيچ لزومي به احداث واحد جديد توليد آزبست در كشور وجود ندارد ولي در صورتيكه تصميم به احداث واحد فرآوري جديد در كشور گرفته شود قسمتهاي عمده آن شامل بخشهاي خردايش و طبق بندي خواهد بود .
محل های پیشنهادی اجرای طرح مورد نظر طرح توجیهی
طبق بررسی های کارشناسان تهیه طرح توجیهی ، با توجه به اينكه هزينه هاي حمل و نقل مواد خام زياد بوده عمدتا كارخانجات مصرف كننده با يد در نزديكي اين معادن قرار گيرند. با توجه به اينكه عمدهترين معادن آزبست كشور در استان خراسان واقع شده است. لذا پشنهاد ميشود كه اين كارخانجات قاعدتاً بايد در اين استان و در كنار معادن قرار گيرند. ولي با توجه به ممنوع شدن توليد اين كاني اجراي اين طرح مناسب نميباشد .
نتیجه گیری و پیشنهاد طرح توجیهی
با توجه به ارزيابيهاي اقتصادي انجام شده و شاخصهاي بدست آمده و مشكلات زيستمحيطي پيشروي اين صنعت ادامه سرمايه گذاري پيشنهاد نميشود. لذا پيشنهاد ميگردد به جاي سرمايه گذاري در صنعت آزبست روي طرحهاي جايگزين اين صنعت از قبيل اليافهاي كربني مصنوعي وديگر مواد جايگزين مطالعه و سرمايهگذاري انجام گردد .
با توجه به اينكه اين ماده معدني اثرات زيست محيطي بسيار زيادي دارد و باعث بروز بيماريهاي خطرناكي مانند سرطان، آسم، بيماري آزبستوس، مزوتليوما و غيره ميشود. سازمان بهداشت جهاني و بسياري از كشورهاي جهان توليد اين ماده را ممنوع اعلام كردهاند و به جاي آن از مواد جايگزين كه اثرات منفي خيلي كمتري بر سلامتي انسان دارند استفاده مي شود. البته بايد فرهنگسازي مناسب براي استفاده از مواد جايگزين و اثرات زيست محيطي آزبست صورت گيرد .
خلاصه برخی ایده های سرمایه گذاری
* درصورت نیاز به تدوین طرح توجیهی می توانید با موسسه مطالعات راهبردی سپینود شرق تماس حاصل فرمایید.
منابع مورد استفاده در این طرح توجیهی:
1ـ اداره كل اطلاعات و آمار وزارت صنايع و معادن.
2ـ مركز اطلاعات و آمار وزارت بازرگاني.
3ـ كتاب "مقررات صادرات و واردات سال 1386"، انتشارات شركت چاپ و نشر بازرگاني.
4ـ پايگاه اطلاع رساني مركز آمار ايران.
5ـ سازمان توسعه تجارت ايران.
6ـ سازمان صنايع كوچك و شهرك هاي صنعتي ايران.
7ـ پايگاه اطلاع رساني مركز پژوهشهاي مجلس جمهوري اسلامي ايران .
8 ـ نمايندگي شركتهاي توليدكنندگان ماشين آلات .
9 ـ شركت ملي پتروشيمي ايران
10 ـ شركت تهيه و توليد مواد معدني ايران .
11 ـ سازمان توسعه و نوسازي صنايع معدني ايران .