نظارت طرح تولید خوراک آبزیان
کارفرما:شرکت گیلک دانه نوید
محل پروژه:رشت
معرفی محصول طرح توجیهی
محصول تولیدی پس از اجرای طرح، تولید خوراک آماده آبزیان می باشد. کد آیسیک (ISIC) مرتبط با محصول طرح در سامانه خدمات و اطلاعات وزارت صنعت، معدن و تجارت با نام خوراک آماده آبزیان پرورشی ذکر شده در گروه ساخت ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنی ها با کد 1533 و زیر گروه ساخت غذای آماده حیوانات قرار می گیرد و واحد سنجش آن تن می باشد.
معرفي كاربردهاي محصول طرح توجیهی
محصول توليدي در تغذيه انواع ماهيان گرمآبي و سردآبي، میگو و تمام آبزيان پرورشي مصرف مي شود. امروزه با صنعتي شدن پرورش انواع دام، طيور و آبزيان و مطالعه بر روي ويژگي هاي ژنتيكي،نقطه نظرات روشن تري از نيازهاي تغذيه اي رشد و توليد كيفي تر محصولات خام دامي حاصل شده است.حجم عظيم مواد مغذي مصرفي تا حدود دو برابر در خوراكي هاي طيور، آبزيان و شش برابر در خوراك هاي دام چه به لحاظ جايگاه هاي اقتصادي، كيفيت منابع پروتئيني حاصل و سلامت و امنيت بهداشت عمومي نقش بسيار مهمي برای اينگونه محصولات در توليد غذا ايفا مي كند.
تاریخچه تولید خورک آبزیان در ایران
تغذیه آبزیان در شیلات در سال 1370 شکل گرفت اغلب مزارع سرد آبی در مزرعه از ضایعات کشتارگاهی استفاده می کردند و خوراک های آغازین قزل الا را نیز شیلات برای بخش خصوصی از کشورهای دانمارک و المان وارد می کرد کپور ماهیان نیز به روش سنتی در مزارع غذادهی می شد کارشناسانن شیلات اعتقاد داشتند که برای توسعه آبزی پروری در کشور بایستی نهاده های تاثیرگذار (چرا که بیش از 50 درصد هزینه های تمام شده تولید آبزیان را غذا اختصاص می دهد) بایستی در داخل تولید و صنایع مرتبط آن نیز بومی شود بنابراین در همان سال نخستین قرارداد تولید خوراک آبزیان با یکی از کارخانجات داخل کشور با ظرفیت 100 تن در سال منعقد شد و با راهنمایی های شیلات و آموزش لازم نخستین خوراک داخلی بر اساس فرمول های ارائه شده از شیلات در کارخانه چینه متعلق به سازمان اقتصادی بنیاد مستضعفان تولید شد.
در ابتدا خوراک های پرواری قزل آلا و ماهیان کپور تولید و سپس در سال های بعد خوراک های اغازین در اندازه های مختلف اعم از اغازین قزل آلا، کپور، ماهی سفید در کشور تولید شد کفیت خوراک تولیدی با استانداردهای جهانی فاصله بسیار داشت ضرایب تبدیل غذایی کپور 5 به یک و در قزل الا 2.6 به یک بود در سال 1373 برای اولین بار در ایران خوراک میگو بصورت ازمایشی با ضریب تبدیل 3 شروع شد.
مواد اولیه، کمکی و مصرفی در تولید محصول این طرح توجیهی
مواد اولیه این طرح شامل، ذرت، گندم، کنجاله سویا، فول فت سویا، فول فت تخم کتان، سبوس گندم، پودر ماهی، پودر گوشت طیور، پودر گوشت دامی، پودر خون دامی، گلوتن گندم، گلوتن ذرت، کنجاله تخمیری غلات، مکمل ویتامینه، مکمل معدنی، نمک، جوش شیرین، کربنات کلسیم، مونوکلسیم فسفات، دی کلسیم فسفات می‌باشد.
دیاگرام فرایند تولید
بازار هدف طرح توجیهی
بازار هدف طرح در ابتدا تامین نیاز داخل در بخش و سپس در صورت تولید مازاد مصرف داخل به کشور عراق، آذربايجان، تاجيكستان، لبنان، امارات متحده عربي و سایر صادر خواهدشد.
ضرورت اجرای پروژه
در سال هاي اخير گوشت ماهي به عنوان يك نوع گوشت سفيد بسيار مورد توجه قرار گرفته است ارزش غذائي بالاي آن به خاطر هضم آسان، درصد پروتئين بيشتر نسبت به برخي گوشت ها، پائين تر بودن ميزان چربي، كلسترول و اوره منجر به افزايش چشم گيري در توليد و مصرف ماهيان سرد آبي و گرم آبي و میگو شده است در همين راستا تامين غذاي آبزيان پرورشي به عنوان يك اصل اجتناب ناپذير مي نمايد و افزايش كارائي توليد و بهبود آن نيازمند فرمولاسيون علمي و بهبود روشهاي توليد خوراك مي باشد همچنين با توجه به روند رشد جمعیت در جهان بویژه در کشورهای در حال توسعه، آبزیان همواره به عنوان یکی از منابع مهم تامین پروتئین حیوانی در تغذیه انسان جایگاه مهمی دارند. این شرکت قصد دارد با استفاده از مواد اوليه مرغوب تحت آزمايشات خاص كنترل كيفي در بستر تكنولوژي روز دنيا خوراك آبزيان را توليد نموده و در اختيار صنعت پرورش ماهي و میگو قرار داد.
دانش فني پروژه
ويژگي غذاي تغذيه اي مناسب براي آبزيان به دليل آهسته خواري و آب محيط زندگي آنها، مانع از كاربرد غذا با شكل فيزيكي آردي است. به همين دليل غذاي مصرفي آبزيان پرورشي مي بايست به اشكال اکسترودپلت يا كرامبل باشد. امروزه تمام جيره هاي غذايي آبزيان به روش پلت یا اکسترود تهيه مي شود كه اشكال مختلفي دارد. اساس كار افزودن بخار آب به مقدار 16 درصد خوراك در درجه حرارت بالاي 90 درجه سانتيگراد بوده و خوراك نهايي به شكل پلت يا گرانول ميباشد. خوراك هاي توليد شده در اين روش دانسيته بالايي دارند و به سرعت در آب فرو ميروند.كاربرد اين روش بيشتر در توليد خوراك ميگو و ماهيان گرم آبي از جمله كپور است. از نكات اساسي در اين روش تهيه و بكار بردن مقادير مناسب افزودني ها يا پيوند دهنده هاي اجزاء مصرف خوراك به يكديگر است تا پلت یا گرانول در داخل آب دوام كافي داشته و استحكام فيزيكي خود را از دست ندهد و همچنين با حفظ اين خصوصيت بافت آن براي خوردن ماهيان، نرم باشد. عموما اين پيوند دهنده ها به مدت 6 تا 8 ساعت بافت فيزيكي خوراك را در آب حفظ ميكنند. هر چه درصد كربوهيدراتهاي (غير از فيبر خام) مصرفي در جيره بالاتر باشد و عمل آوري و پخت و ژلاتينه كردن آن با دقت بيشتري صورت گيرد، ميتوان مقدار افزودنی (بويژه افزودني هاي شيميايي) را كاهش داد. عوامل ديگري همچون چربي و رطوبت نيز در كيفيت پلت ها موثرند. در هر صورت وجود سيستم اکسترودر یا پلت جهت ثبات و بقاي خوراك و همچنين جهت پيشگيري از فساد و آلودگي آب استخرها در پروسه توليد حائز اهميت است. بطور كلي كيفيت خوراك اکسترود یاپلت شده به سختي و سايش پلت بستگي دارد.
تهیه شده در موسسه مطالعاتی سپینود شرق
