اساس بررسی بازار، پیش بینی تقاضای آتی برای کالای مورد بررسی در بازار مورد نظر است. انجام بررسی دقیق بازار پیش از اجرای طرح، به مراتب آسانتر و کم هزینه تر از زمانی است که خود بازار در عمل، طرح را مردود نماید. بررسی بازار در واقع عبارت است از: مجموعه ای از روش های کسب اطلاعات و داده ها درباره محیطی که بنگاه در آن فعالیت می کند و همچنین روش های پیش بینی روند های آتی با پشتوانه شناخت قوی و تجربه کافی کارشناس بازار نسبت به مسایل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی جامعه.
بررسی بازار مفهوم محدودتری از تحقیقات بازاریابی دارد و موضوع آن تحقیق در مورد مقدار ظرفیت بازار برای یک محصول خاص است. منظور از ظرفیت بازار، مقدار تقاضایی است که برای یک محصول پیش بینی می شود.
بررسی بازار که در مبحث ارزیابی طرح ها اصطلاحاً (Study Market) (Analysis Market) نامیده می شود، در واقع تحقیقی است برای پیش بینی امکان ورود یک کالای کاملاً جدید و یا کالایی مشابه به بازار.
بررسی بازار در مورد کالایی که پیش از آن در بازار داخلی تولید و یا به آن وارد نمی شده، دشوار است. اما مطالعه بازار در مورد کالایی که قبلاً در بازار عرضه می شده (وارداتی یا تولید داخل) به مراتب آسانتر است.
در هر حال، برآورد تقاضا برای کالای یک طرح سرمایه گذاری، به دلایل زیر، اهمیتی اساسی دارد:
1- در صورت عدم وجود تقاضا،هرگونه سرمایه گذاری در طرح به هدر خواهد رفت.
2- در صورت پیش بینی عدم وجود تقاضا برای کالا، اساساً انجام بررسی های فنی مالی طرح بی مورد خواهد بود.
3- ظرفیت ماشین الات طرح براساس مقدار تقاضای پیش بینی شده برای کالای طرح تعیین می شود.
4- مقدار فروش و درآمد آتی طرح، بستگی تامی به پیش بینی های مرحله بررسی بازار دارد.
5- انتخاب مکان قرار گیری طرح تا حد زیادی در گروه نتایج بررسی بازار است.
اساس بررسی بازار، پیش بینی تقاضای آتی برای کالای مورد بررسی در بازار مورد نظر است. انجام بررسی دقیق بازار پیش از اجرای طرح، به مراتب آسانتر و کم هزینه تر از زمانی است که خود بازار در عمل، طرح را مردود نماید.
بررسی بازار در واقع عبارت است از: مجموعه ای از روش های کسب اطلاعات و داده ها درباره محیطی که بنگاه در آن فعالیت می کند و همچنین روش های پیش بینی روند های آتی با پشتوانه شناخت قوی و تجربه کافی کارشناس بازار نسبت به مسایل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی جامعه.
مهمترین مرحله در بررسی بازار، پیش بینی تقاضای آتی برای کالاها یا خدمات است.
برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به مطلب چگونه یک تحلیل بازار (Market Analysis) برای طرح توجیهی آماده کنیم؟ مراجعه فرمایید
پیش بینی تقاضا
مهمترین و پیچیده ترین تحلیل بازار پیش بینی تقاضا است و باید شامل موارد زیر باشد.
1- براورد تقاضای بالقوه
2- براورد عرضه بالقوه
3- براورد نفوذ به بازار
4- خصوصیت تقاضا (کمی و کیفی)
5- در نظر گرفتن تحولات آتی تقاضا بر بازار.
روش های پیش بینی تقاضا
1- روش روند.
2- روش سطح مصرف.
3- روش مصرف نهایی (ضریب مصرف)
1- روش روند: روشی نسبتاً عمومی است که بر مبنای قیاس از اطلاعات گذشته قرار دارد و شامل تعیین روند و شناسایی عوامل مربوط به تقاضا است.
انواع روش روند:
|
الف) روش روند حسابی خطی: معادله مورد استفاده: |
زمان=y=a+btt |
|
ب) روش روند نهایی: |
Logy =a+bt y=aebt |
|
ج) روش روند درجه 2 یا بیشتر |
Y=a+bt+et2 |
|
د) روش تابع کاب داگلاس: |
Y log=alog+b log- tlog Y log = log atb |
روش همگرایی: متغیری که پیش بینی می شود با استفاده از روش همگرایی و براساس اطلاعات گذشته به دست می آید:
y=a+byt-1+cyt2
2- روش میزان مصرف (سطح مصرف): میزان استاندارد را باتوجه به ضرایب تعریف شده مورد استفاده قرار میدهیم و بیشتر با ضریب کشش تقاضا و درآمد نشان داده می شود.
جان نایز بیت می گوید: روندهای بزرگ "تغییر و تحول اجتماعی، اقتصادی و تکنولوژیکی بزرگی هستند که برای شکل دادن کند عمل می کنند اما به جای خود می توانند زندگی ما را برای مدتی بین 7-10 سال بیشتر تحت تاثیر قرار دهند."
ده روند بزرگی که نایز بیت برای سالهای آخر قرن 20 تشخیص داده است از این قرارند:
رشد اقتصاد جهانی.
توسعه بازار آزاد.
رفاه زدایی.
دهه رهبری زنان.
تجدید حیات مذهب در هزاره جدید.
سبک زندگی جهانی و ملی گرایی فرهنگی.
ظهور مفاهیم صلح طلبی.
عصر زیست شناسی.
تفوق و پیروزی خرد.
انقلاب در حوزه هنر.
این روندها با شدت بیشتر در قرن 21 ادامه دارند.
3- روش مصرف نهایی: چون مطلوبیت نهایی و میانگین پیش بینی صحیحی را ارائه نمی دهد، از ضرایب مصرف استفاده می شود.
منبع:مدیریت طرهای توسعه
نویسنده: دکتر حبیب الله جوانمرد
