طرح توجیهی مقدماتی احداث مجتمع خدمات بانکرینگ و مخزن داری
کارفرما:دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد
محل پروژه: منطقه آزاد قشم
کارفرما: سازمان مناطق آزاد
چکیده طرح
بانکرینگ مجموعه‌‌ای از عملیات سوخترسانی به کشتی‌ها و سایر شناورهای دریایی است که به دو صورت سوخترسانی بر روی دریا با استفاده از شناورهای خاص و یا پهلوگیری بارج¬های سوخت‌رسان به کشتی در اسکله در زمان بارگیری و تخلیه و در موارد بسیار نادر پهلوگیری کشتی‌ها به اسکله برای سوخترسانی صورت می‌پذیرد.
آمارها حاکی از آن است که سالانه 12هزار کشتی در خلیج فارس تردد می‌کند و این منطقه ظرفیت سوخترسانی به کشتی‌های بسیاری را داراست. علاوه بر کسب درآمد از طریق سوخترسانی به کشتی‌های عبوری امکان درآمدزایی در حوزه‌های خدماتی از قبیل کترینگ، هتلینگ و تعمیرات و امثال آن نیز وجود دارد. سوخت‌گیری کشتی‌ها در منطقه آزاد قشم در مقایسه با بنادر کشورهای حاشیه خلیج فارس به دلیل کوتاه شدن 300 مایلی فاصله دریایی، بسیار با اهمیت و از منظر محاسبات اقتصادی نیز تا 30 درصد به نفع صاحبان کشتی‌ها خواهد بود. این ویژگی یکی از مهمترین مولفه‌ها برای تغییر مسیر شناورها در این منطقه و سوخت‌گیری در آب‌های قشم ارزیابی می‌شود.
این درحالیست که منطقه آزاد قشم با برخورداری از مزیت‌های جغرافیایی-اقتصادی در خلیج فارس و دریای عمان و دسترسی به آب‌های آزاد و منابع وسیع اقتصاد دریا محور از یک سو و حاکمیت قوانین و مقررات انگیزشی و تسهیل‌گر فعالیت‌های اقتصادی در آن از جمله معافیت‌های مالیاتی 20 ساله بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی، معافیت مالیات بر ارزش افزوده مستثنی بودن از مقررات واردات و صادارت، سرزمین اصلی، آزادی ورود و خروج سرمایه و سود حاصل از سرمایه‌گذاری و فضای کسب و کار سهل و آسان نسبت به سرزمن اصلی بستر بسیار مناسبی برای انواع فعالیت‌های اقتصادی سودآور در حوزه مختلف از جمله بانکرینگ می‌باشد.
موقعیت راهبردی این منطقه در خلیج‌فارس و ارتباط با کشور عمان و ظرفیت‌های توسعه صنایع دریا محور و صنایع انرژی، نفت و گاز، فولاد، صنایع واسطه‌ای فرآوری منابع طبیعی فراوان و ارزان داخلی و صنایع انرژی بر متکی بر این منابع طبیعی، بهره‌گیری از منابع هیدروکربنی جزیره و میادین گازی اطراف جزیره قشم به‌منظور ایجاد پارک‌های انرژی، ظرفیت‌های موجود برای صنایع شیلات و صنایع بالادستی و پایین‌دستی آن، بهره‌گیری از ظرفیت‌های تولید فرآورده‌های بیوتکنولوژی مانند مواد آرایشی و بهداشتی، داروهای ضد سرطان و مواد غذائی ژلاتینی و ایجاد مراکز آموزشی تحقیقاتی فناوری¬های زیستی و انتقال فناوری و صدور خدمات فنی مهندسی در این حوزه، سوخت¬رسانی به کشتی¬های عبوری از آبراهه بین¬المللی خلیج‌فارس با توجه به فاصله بسیار کم ساحل جنوبی جزیره و عمق لنگراندازی مناسب‌تر کشتی‌ها همراه با خدمات وابسته نظیر کیترینگ، تعمیرات شناورها و کانتینرها و دیگر خدمات رفاهی و قابلیت‌ها و منابع و محصولات ارزشمند گردشگری طبیعت، همه و همه منابع و ظرفیت‌هایی می‌باشند که بهره‌گیری مؤثر از آن‌ها در چارچوب برنامه‌های اقدام برای جلب و مشارکت سرمایه¬گذاران داخلی و بین¬المللی و افزایش سهم این منطقه از تولید ناخالص داخلی کشور و البته توسعه و عمران منطقه‌ای در دستور کار سازمان منطقه آزاد قشم قرار دارد.
بر اساس پیش‌بینیها در سال 1395 شرکت‌های سوخت‌رسان حدود 5 میلیون تن فعالیت بانکرینگ انجام داده اند. با فرض اینکه طی سال¬های آتی هیچ مجموعه دیگری وارد فعالیت سوخترسانی نشود و ظرفیت بانکرینگ کشور ثابت بماند، برای میزان خدمات سوخترسانی در قشم 40 درصد سهم بازار درنظر گرفته شده است.
کل سرمایه‌گذاری احداث مجتمع خدمات بانکرینگ و مخزن‌داری در منطقه آزاد قشم شامل 1,112,459 میلیون ریال سرمایه ثابت، 11,000 میلیون ریال هزینههای قبل از بهرهبرداری، 23,176 میلیون ریال سرمایه در گردش و 100,260 میلیون ریال سود دوران مشارکت جمعاًحدود 1,246,896 میلیون ریال برآورد گردیده است. لذا بر این اساس نرخ بازده داخلی طرح از دیدگاه کل سرمایه‌گذاری (IRR) معادل %21.81 و دوران بازگشت سرمایه 5.6 سال محاسبه شده است. بر اساس مطالعات انجام شده سرمایه‌گذاری در پروژه احداث مجتمع خدمات بانکرینگ و مخزن داری در منطقه آزاد قشم از توجیه‌پذیری اقتصادی برخوردار خواهد بود.
مشخصات طرح
