امكان‌ سنجی ضرورت پیش از سرمایه گذاری

امكان‌ سنجي

علت هر شکستی عمل کردن بدون فکر است.
الکس مکنزی

قبل از هرگونه سرمایه­ گذاری، اجرای پروژه و یا هر فعالیت اقتصادی دیگر، انجام مطالعات امکان­ سنجی(FS) لازم است. FS امکان­سنجی یک ایده را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد و به این سوال مهم که "آیا ما باید پروژه پیشنهادی را اجرا نماییم یا خیر؟" پاسخ می­دهد. همه فعالیت­هایی که در راستای FS انجام می­گیرد، برای پاسخ دادن به این سوال است.

مطالعات امکان­سنجی می­تواند به دلایل مختلفی مورد استفاده قرار گیرد اما دلیل اصلی آن بررسی امکان اجرای طرح تجاری پیشنهادی است. سرمایه ­گذارانی که ایده­ های تجاری و یا هر ایده­ ی دیگری را که برای سرمایه گذاری در ذهن دارند، قبل از هر گونه اقدام در مورد پیاده­ سازی آن ایده، می­بایست شروع به مطالعات مناسبی درباره امکان­سنجی آن طرح بنمایند. این کار قطعا باعث صرفه­ جویی در زمان و هزینه می­گردد.

یک کسب و کار اقتصادی زمانی توجیه­ پذیر و مورد تایید است که به اندازه کافی(بسته به سرمایه و خود سرمایه­ گذار) جریان نقدی و سود ایجاد کند و با خطراتی که در پیش دارد مقابله نماید. علاوه بر این ویژگی­ها، پایداری طرح نیز اهمیت بالایی برخوردار است. امکان­پذیری یک طرح تجاری باید در طولانی مدت نیز برقرار باشد. البته نباید ار این مسئله نیز غافل شد که برخی از طرح­ها علاوه بر این ویژگی­ها، باید سایر اهداف سرمایه­ گذاران (غیر از سوددهی و پایداری در آن) نظیر اشتغال­زایی را نیز برآورده سازد. طرح تجاری ممکن است یک کسب و کار نوپا و جدید یا یک کسب و کار موجود(که می­خواهیم تکنولوژی ویا تجهیزات آن را خریداری نماییم)، توسعه یک کسب و کار موجود و یا حتی ایجاد یک سازمان جدید برای کسب و کار موجود باشد.

ارزیابی گزینه­ ها

یک مطالعه امکان­ سنجی تنها زمانی می­تواند شروع گردد که سرمایه­ گذاران ایده­های کسب و کارشان (سناریو­ها) برای سرمایه­گذاری را مطرح نماید. البته این نکته را نیز باید یادآور شد که در برخی از موارد سرمایه­ گذاران با اعتماد به تجربه­های شرکت­ها و مشاوران امکان­ سنجی، از ایده­های آنان استفاده می­نمایند. بعد از مطرح شدن این ایده­ها، مطالعه امکان­سنجی به سرمایه­ گذاران کمک می­نماید تا بتواند به این ایده­ ها که گاه پراکنده­اند، قالب و شکل منظمی بدهد. سپس با استفاده از یکسری مطالعات به درک عمیقی از ایده­هایش برسد. معمولا تعداد ایده­های کسب و کار با توجه به شرایط موجود به سرعت کاهش می­یابند (دامنه گزینه­ها محدودتر می­شود).

در فرایند امکان­سنجی شما ممکن است راه­های مختلفی را برای تشکیل کسب و کار­ و بدست آوردن بازار برای محصولتان را بررسی کنید. به زبان ساده، این کار کاملا شبیه به یک سفر اکتشافی است و در سفرهای اکتشافی شما ممکن است راه­های مختلفی را قبل از رسیدن به مقصد مورد نظرتان امتحان نمایید. به واسطه اینکه مطالعات اولیه نتیجه منفی داده است نمی­توان نتیجه گرفت که آن ایده مناسب نیست. اما به هر حال گاهی اوقات نیز می­تواند آن ایرادها و محدودیت­هایی که به آن ایده گرفته شده است، درست باشد.


پیش مطالعه امکان­ سنجی

یک پیش مطالعه می­تواند در ترتیب دادن به سناریوهای مرتبط به هم انجام شود. این پیش مطالعه قبل از مطالعه کامل امکان­سنجی می­تواند انجام گیرد. اگر این پیش مطالعه منجر به حذف سریع یک سری از سناریوها گردد، در واقع شما موفق به صرفه­ جویی در زمان و هزینه خود شده­اید و اگر این این پیش مطالعه منجر به حذف سناریوها نشود، شما حداقل

توانسته­ اید که مشکلات بنیادین و اساسی را در مورد آن ایده مورد بررسی قرار دهید و ابهامات آن را قبل از مطالعه کامل برطرف سازید. مشاور می­تواند در این پیش­ مطالعه به شما یاری برساند اما کاملا توجه کنید که این امر سبب نمی­شود که سرمایه­گذار این پیش مطالعه را به مشاور واگذار نماید. سرمایه­گذار باید در جریان مطالعات امکان­سنجی قرار داشته باشد. زیرا این مطالعات فرصتی برای شماست تا به صورت کامل با مشکلات اصلی و بنیادین کسب و کار­ها و توسعه آنها آشنا شده و راه­های عبور از این موانع را بدانید.

تخمین بازار

تخمین بازار می­تواند به منظور بررسی قابلیت ایده مربوطه در حوزه بازار صورت می­گیرد. این دسته از مطالعات به شما کمک می­کند تا فرصت­های موجود در بخش­های مختلف بازار را شناسایی نمایید. اگر هیچگونه فرصتی در بازار موجود نباشد، شاید دیگر انجام مطالعات امکان­سنجی لزومی نداشته باشد. اگر فرصت­هایی در بازار شناسایی شود، مطالعات تخمین بازار به مطالعات امکان­سنجی در جهت­ دهی مطالعه سناریوها کمک می­نماید. مطالعات تخمین بازار مبنای اطلاعات بسیار خوبی برای مطالعات امکان­ سنجی(بخش مطالعه بازار) است.

نتایج

نتایج مطالعات امکان­ سنجی باید شامل بررسی سناریو­های مختلف ، نقاط ضعف و قوت و نیز دلایلی که در هر بخش بر آنها تکیه داشتند، باشد. صاحبان پروژه باید به مطالعه این نتایج پرداخته و آنها را به چالش بکشانند. در این مرحله باید بسیار محتاط بود.

انتظار نداشته باشید که در نتیجه یک مطالعه امکان­سنجی، یک گزینه را به عنوان بهترین سناریو مطرح نماید و باقی گزینه­­ها حذف گردند. همواره یک گزینه از همه ابعاد بر دیگر گزینه­ها نمی تواند برتری یابد. بنابراین هیچ طرحی به صورت کاملا منفی یا کاملا مثبت نیست. معمولا موانع عمده است که منجر به حذف کلی یک طرح می­شود و به ندرت نیز اتفاق می­افتد که بک طرح نتیجه­ای کاملا مثبت داشته باشد. این مطالعه به شما کمک می­نماید تا همه طرح­ها را با تمام فرصت­ها و تهدیداتی که دارند، ببینید و سپس اقدام به انتخاب یک طرح نمایید.

دقت نمایید که این هدف مطالعه امکان­سنجی و یا وظیفه مشاور نیست که تصمیم بگیرد که کدام طرح باید انجام شود یا نشود. این مسئولیت صاحب پروژه است که با استفاده از اطلاعاتی که از نتایج مطالعات امکان­سنجی و مشاوران

امکان­سنجی کسب کرده است، در مورد انتخاب ایده مناسب تصمیم­گیری نماید.

تصمیم برو/ نرو!

تصمیم برو/نرو بحرانی­ترین و حساس­ترین مرحله در توسعه کسب و کار است. این مرحله از این لحاظ حساس است که سرمایه­گذار هنگامی که از این مرحله عبور نمود، دیگر راه برگشتی ندارد. هنگامی که شما تصمیم به انجام یک سناریو می­گیرید و اقدام به پیاده­سازی آن سناریو می­کنید، دیگر راه برگشتی و تغییر آن تصمیم ندارید. زیرا دیگر هزینه و زمانتان را درگیر این سناریو نموده­اید و این دو (زمان و هزینه) اصلی­ترین و احتمالا تنها سرمایه­هایی هستند که در اختیار دارید. به همین دلیل است که این تصمیم بحرانی­ترین و مهم­ترین گام شما در یک فعالیت تجاری است. اگر در این مرحله کوچکترین

سهل­ انگاری صورت گیرد، اغلب جبرانش یا با هزینه های گزافی همراه خواهد بود و یا به هیچ عنوان امکان­پذیر نیست. اما اگر از این مرحله با موفقیت عبور نماییم کمتر نگران ادامه کار خواهیم بود زیرا اطلاعات کاملی از فرصت­ها و تهدیدهای کسب و کارمان داریم. این مسئله اهمیت فراوان مطالعات امکان سنجی را نشان می­دهد.

FS و BP

یک مطالعه امکان­سنجی(FS) با طرح کسب و کار(BP) تفاوت فراوانی دارد. این دو مبحث نقش­های کاملا متفاوتی را ایفا می­کنند که اکثرا افراد تفاوت نقش­های این دو را در نظر نمی­گیرند. مطالعات امکان­سنجی به کار بررسی( کاملا شبیه به سفر اکتشافی است.) سناریوها می­پردازد. این مطالعات در پی یافتن پاسخ این سوال هستند که " آیا این فعالیت تجاری توجیه­پذیر است ؟". این در حالی است که طرح­های کسب و کار به کار برنامه­ریزی می­پردازند. یک طرح کسب و کار اقداماتی را در چارچوب تبدیل کردن ایده های تجاری به فعالیت­های تجاری تعریف می­نماید.

مطالعات امکان­سنجی به مطالعه و تجزیه و تحلیل تعدادی گزینه و روش رسیدن به کسب و کار موفق می­پردازد. مطالعه امکان­ سنجی کمک می­نماید تا دامنه انتخاب بهترین کسب و کار از بین سناریوها را دقیق­تر (کوچک­تر) شود. نتایج حاصل از مطالعات امکان­ سنجی و تصمیمات حاصل از آن پایه­ای برای یک طرح کسب و کار است.

مطالعه امکان­سنجی قبل از طرح کسب و کار انجام می­شود. پس از اینکه یک طرح تجاری امکانپذیری­اش مشخص گردید، یک طرح کسب و کار آماده می­نمایند. در واقع پس از این که مشخص می­گردد یک طرح امکان­پذیر است، یک طرح کسب و کار آماده می نمایند تا یک "نقشه راه" از چگونگی ایجاد و توسعه کسب و کار را فراهم می­کنند. طرح کسب و کار در واقع یک "برنامه اجرا" برای پیاده­سازی پروژه ارائه می­نماید.

دلایلی(بهانه­ هایی) که برای انجام ندادن یک مطالعه امکان­ سنجی ارائه می شود:

گاهی اوقات صاحبان پروژه­ها به دلایلی می­کوشند تا از مرحله "بررسی امکان­ سنجی" صرفه نظر نمایند و مستقیما به مرحله اجرا و ایجاد کسب و کار مورد نظر خود می­روند. دلایل و بهانه­ هایی که مطرح می­شود تا بررسی امکان­سنجی را انجام ندهند عبارت است از:

* امکان­پذیری برای ما روشن است و نیاز به بررسی ندارد. این کسب و کار در حال حاضر در خیلی از جاهای دیگر در حال اجراست. نمونه عملی این کسب و کار موجود و موفق است.
* وقتی چند سال پیش امکان­پذیری­ این طرح ثابت شده و این مطالعات برایش انجام شده است، دیگر چرا باید یکبار دیگر این مطالعات را انجام بدهیم؟
* مطالعات امکان­سنجی تنها یک راه برای کسب درآمد مشاوران امکان­سنجی است و مزیتی برای ما ندارد.
* مطالعات بازار توسط شرکت­هایی که تجهیزات ما را تامین می­نمایند انجام شده است.
* بهتر است یک مدیر عمومی استخدام نماییم که یکی از وظایفش انجام اینگونه مطالعات باشد.
* مطالعات امکان­سنجی ثمره­ای جز اتلاف زمان ندارد. کار دست این است که ما ساختمان­ها و تجهیزات را تامین و محیط را آماده فعالیت کسب و کارمان نماییم. هزینه کلان، سود کلان نیز می­آورد.

دلایلی که در بالا ذکر گردید اغلب برای منصرف نمودن شما از انجام مطالعات مفید و فوق­العاده حیاتی امکان­سنجی بیان می­گردد.

تصمیمات از اهمیت فوق­العاده­ای برخوردارند. هنگامی که شما تصمیم به اجرای یک طرح تجاری می نمایید، دیگر تغییر دادن آن سخت خواهد بود. یادمان باشد که زندگی ما حاصل تصمیماتی است که اخذ می نماییم.

دلایلی برای انجام مطالعه امکان­سنجی

تا به اینجا بارها و بارها دلایلی روشن و منطقی برای انجام مطالعات امکان­سنجی را مطرح نمودیم. برخی از دلایل دیگر که لزوم این کار را مطرح می­نماید، عبارت است از:

* تمرکز بر پروژه و شکل­دهی اجمالی به گزینه­ ها.
* محدود کردن گزینه­های کسب و کار.
* شناسایی فرصت­های جدید سرمایه­ گذاری در طول فرایند بررسی.
* شناسایی دلایلی برای اجرا ننمودن طرح.
* جمع آوری اطلاعات کافی و موثق برای اتخاذ تصمیم.
* ارائه مدارکی که مطالعات فعالیت تجاری در آن مسیر انجام گردیده است.
* کمک می­نماید تا امنیت کمک­های مالی که از موسسات وام­ دهنده و سایر منابع مالی تهیه می­نماییم را تامین نماید.
* کمک به جذب سرمایه­ گذاری در سهام.

مطالعات امکان­ سنجی یک گام بسیار حساس و حیاتی در فرآیند برآورد کسب و کار است. اگر این گام به درستی طی گردد، ممکن است شما بهترین سرمایه­ گذاری ممکن را انجام داده باشید.

تهیه شده در موسسه سپینود شرق

کلیه حقوق این وبسایت متعلق به موسسه سپینود شرق می باشد. .