صنایع شیمیایی یکی از بزرگترین انواع صنایع تولیدی در کشورهای توسعه‌یافته یا در حال توسعه به شمار می‌آیند، به طوری‌که طیف وسیعی از محصولاتی که به طور روزمره در همه جنبه‌های زندگی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ در این صنایع تولید می‌شود.
صنایع شیمیایی
صنایع شیمیایی یکی از بزرگترین انواع صنایع تولیدی در کشورهای توسعه‌یافته یا در حال توسعه به شمار می‌آیند، به طوری‌که طیف وسیعی از محصولاتی که به طور روزمره در همه جنبه‌های زندگی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ در این صنایع تولید می‌شود. به‌طور خلاصه صنایع شیمیایی، عوامل اصلی تبدیل مواد اولیه مانند نفت، گاز طبیعی، هوا، آب، فلزات و مواد معدنی به محصولات موردنظر هستند که در صنایع مختلف استفاده می‌شوند. محصولات صنایع شیمیایی را می توان به سه دسته تقسیم کرد:
• مواد شیمیایی اساسی
• مواد شیمیایی تخصصی
• مواد شیمیایی مصرفی
مواد شیمیایی اساسی
مواد شیمیایی اساسی به سه دسته تقسیم می شوند:
• مواد شیمیایی به دست آمده از نفت
• پلیمرها
• مواد معدنی اساسی
مواد شیمیایی پایه (اساسی) که در مقادیر زیاد تولید می شوند، عمدتاً در صنایع شیمیایی و سایر صنایع قبل از تبدیل شدن به محصولاتی برای مصرف کننده عمومی فروخته می شوند. به عنوان مثال اسید اتانوئیک ابتدا برای ساخت استرها و سپس برای ساخت رنگ فروخته شده و در نهایت در قالب رنگ به دست مصرف‌کننده می‌رسد .
مواد شیمیایی تخصصی
این دسته، طیف گسترده ای از مواد شیمیایی برای حفاظت از محصولات، رنگ ها و جوهرها و رنگدانه ها را پوشش می دهد. همچنین شامل مواد شیمیایی مورد استفاده در صنایع مختلف مانند نساجی، کاغذ و مهندسی می شود. یک مثال روزمره رنگ‌های خانگی است که از حلال‌های آلی به پایه آب تبدیل شده‌اند. مثال دیگر از جدیدترین جوهرهایی است که برای چاپگرهای جوهر افشان ساخته شده است.
مواد شیمیایی مصرفی
مواد شیمیایی مصرفی مستقیماً به مردم فروخته شده و شامل مواد شوینده، صابون و سایر لوازم بهداشتی می‌شوند. جستجو برای شوینده‌های موثرتر و ایمن‌تر برای محیط‌زیست، طی 20 سال گذشته افزایش یافته است. به موازات این امر، فعالیت‌های زیادی در تولید طیف وسیع تری از مواد شیمیایی مصنوعی برای لوازم آرایشی و عطرها انجام شده است که باعث افزایش نیاز کشورها به مواد شیمیایی مصرفی گشته است.
نمونه‌هایی از محصولات تولید شده توسط صنایع شیمیایی در شکل زیر نشان داده شده است:
کشورهای پیشرو در تولید صنایع شیمیایی
از آنجایی که صنایع شیمیایی مبتنی بر علم و فناوری است، توسعه آن در کشورهای توسعه یافته اهمیت بیشتری دارد، اما در حال حاضر بسیاری از کشورهای در حال توسعه نیز تولیدکنندگان مهم چندین ماده شیمیایی هستند. در این بخش به بررسی 10 کشور برتر تولیدکننده مواد شیمیایی می‌پردازیم:
1. ایالات متحده آمریکا:
ایالات متحده آمریکا پیشروترین کشور جهان در تولید محصولات شیمیایی است. این کشور نزدیک به 30 تا 35 درصد اسید نیتریک، خاکستر سودا و سود سوزآور در جهان تولید می کند و همچنین در تولید اسید سولفوریک رتبه دوم را دارد.
از عوامل موثر در توسعه صنایع شیمیایی آمریکا می‌توان به توسعه علم و فناوری، پیشرفت و توسعه صنعتی، در دسترس بودن مواد خام و بازار بزرگ و درحال گسترش اشاره نمود.
مراکز صنایع شیمیایی در آمریکا به‌طور گسترده‌ای توزیع شده. این صنایع در ایالات شمالی آمریکا مانند پنسیلوانیا، اوهایو، کنتاکی، ایندیانا، ویرجینیا، تنسی، آلاباما و غیره به دلیل وابستگی متقابل و همزیستی بین کارخانه‌ها، وجود بازار مجاور، امکانات حمل و نقل عالی و در دسترس بودن انواع مواد خام متمرکزتر می‌باشد.
شرکت‌های معروف بین‌المللی همچون Lever brothers، Colgate، Max factor و چندین تولیدکننده مواد شوینده دیگر اکنون از ایالات متحده آمریکا فعالیت می‌کنند. Helen Curtis در محصولات بهداشتی طی چندین دهه اخیر بر بازار بین‌المللی تسلط داشته است. تمامی این کارخانه‌ها نیز برای مزیت صادراتی در مناطق ساحلی اقیانوس اطلس واقع شده‌اند.
2. آلمان:
آلمان نیز کشوری پیشرو در صنایع شیمیایی است. در آلمان صنایع شیمیایی از اوایل سال 1886 با ساماندهی و رشد صنعت مواد رنگزا و پتاس آغاز شد و عواملی مانند ثبات اقتصادی و امکانات تحقیقاتی، در دسترس بودن مواد خام مانند نمک، پتاس، سنگ آهک، دولومیت و غیره، تسهیلات گسترده بازار و پیشرفت صنایع گرمایی باعث پیشرفت این صنایع شد.
3. روسیه:
روسیه یکی از صنایع رو به رشد تولیدی محسوب می شود. تقریباً 80 درصد محصولات تولیدی را آمونیاک، کود، اسید سولفوریک، پلاستیک و نمک های مصنوعی تشکیل می دهند. در سال 2020، حجم تولید محصولات شیمیایی و پتروشیمی به بیش از 60 میلیارد دلار رسید که نسبت به سال گذشته 8.6 درصد افزایش داشته.
از عوامل پیشرفت صنایع شیمایی در روسیه می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
سرمایه‌گذاری بر روی زیرساخت‌ها
توسعه فعال صنایع انبوه شیمیایی
توجه زیاد به آموزش پرسنل
4. چین
چین در حال حاضر به عنوان یک تولید کننده پیشرو مواد شیمیایی نه تنها در آسیا بلکه در جهان ظاهر شده است. صنعت شیمیایی چین (حدود 1.5 تریلیون دلار فروش در سال 2017) از نظر درآمد از سال 2011 بزرگترین صنعت در جهان بوده است و نیمی از رشد بازار جهانی مواد شیمیایی طی دو دهه گذشته را به خود اختصاص داده است.
تلاش‌های زیاد چین در 3 دهه اخیر باعث افزایش 3 برابری تولیدات شیمیایی همچون سود سوزآور، خاکستر سودا، اسید سولفوریک، اسید کلریدریک و اسید نیتریک شد.
مراکز عمده تولید مواد شیمیایی در چین در شمال آن واقع شده است. مراکز شهری Nanking، Shanghai و Shantung بیشترین سهم را در تولید مواد شیمیایی دارند. سایر کارخانه های شیمیایی ذکر شده در Manchuria، Fushun، Penki، Dairen و Anshan واقع شده اند.
تهیه شده در گروه تولید محتوی سپینود شرق
کلیه حقوق این وبسایت متعلق به موسسه سپینود شرق می باشد.
