راهنماي خريد كالا از خارج
مباني خريد
مباني موثر در خريد كالا عبارتند از كيفيت , مقدار , زمان , قيمت و منبع تهيه كالا كه ذيلا به شرح آنها مي پردازيم.
كيفيت مطلوب (Right Quality)
به منظور رعايت اين اصل , واردات و يا خريد برخي از كالاها منوط به درج شماره استاندارد يا مشخصات فني آنها در متن فرم سفارش شده است.
استانداردهاي مورد قبول وزارت صنايع و معادن به ترتيب ذيل است:
* استانداردهاي ملي ايران
*استانداردهاي ملي كشورهاي اروپايي EN
*استانداردهاي ملي كشورهاي عضو اتحاديه اروپائي
*استانداردهاي ملي كشورهاي آمريكاي شمالي
*استانداردهاي ملي كشور ژاپن JIS
* استانداردهاي بين المللي كارايي و ITUو Code و ISO و IEC
طبق دستورالعمل بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران بانكها در مورد كالاهاي مشمول استاندارد را كه اجباري صرفا استانداردهاي مورد قبول موسسه استاندارد توسط دفتر ثبت سفارشات و نظارت بر مبادلات بازرگاني (وزارت بازرگاني ) در اوراق ثبت سفارشات درج مي شود, قبول خواهند نمود.
قيمت كالا
قيمت كالا تحت تاثير عواملي مانند كيفيت , محل ساخت كالا(Origin) و هزينه حمل و نقل مي باشد و در عمل معمولا قيمت كالاهاي وارداتي از مبادي مختلف تحت تاثير كيفيت و هزينه حمل كالا متفاوت است . به طور مثال قيمت وارداتي لوازم لوله كشي (( Fitting از كره , چين , تركيه , آلمان و..... با يكديگر فرق دارد.
ارزش كالاي خريداري شده توسط واردكنندگان در گمرك هنگام ترخيص مورد بررسي قرار مي گيرد . چون ذكر قيمت نادرست در اسناد خريد موجب عدم پرداخت صحيح حقوق گمركي و سود بازرگاني به گمرك و خروج در ارز مي گردد و اقدام به آن نيز تخلف محسوب مي شود . بنابراين ذكر بيش بود ارزش (Overprice) به منزله خروج ارز و (Value under) به منزله پرداخت كمتر حقوق گمركي و سود بازرگاني به دولت است . تشخيص نامناسب بودن ارزش كالاي وارداتي از طرف گمرك در هر مورد بايد مبتني بر دلائل موجه يا مستند به اسناد قابل قبول باشد كه در اين خصوص به دو معيار اشاره مي شود.
1- فهرست قيمت كالاهاي كشورهاي مبدا (Price list)
2- قيمت مشابه كالاهاي وارداتي قبلي , مساله ورود كالا ها مورد توجه قرار مي گيرد.
اسنادي كه در رابطه با ارزش خريد كالا در گمرك مورد بررسي قرار مي گيرد , گواهي مبدا (Certificate of origin) و فاكتور مي باشد و مرجع رسيدگي به اختلافات در مورد ارزش , كميسيون رسيدگي به اختلافات گمركي مي باشد.
زمان و مقدار مناسب سفارش كالا:
زمان و مقدار سفارش كالا به روش خريد و نوسانات قيمت , مدت تهيه كالا , مقدار توليد و نقدينگي خريداران بستگي دارد . روشهاي خريد به شرح ذيل مي باشد.
روش خريد به مقدار ثابت : اين روش زماني است كه موجودي كالا به نقطه سفارش در اسناد انبار ( كارت كاردكس) مي رسد.
مدت تهيه كالا:
T= T1 + T2 + T3 + T 4 + T5 + T6 T1= زمان تهيه پرو فرما T2= زمان ثبت سفارش در بازرگاني و بانك T3= زمان تهيه كالا توسط فروشنده T4= زمان حمل كالا
T5= زمان ترخيص كالا
T6= زمان حمل كالا تا انبار خريدار
روش حداقل هزينه:
در اين روش خريد به اندازه حداقل نياز خريدار انجام مي گيرد كه به روش (Just in time) معروف است . كه هدف خريد در اين روش حفظ جريان توليد و سهم بازار در كوتاه مدت مي باشد.
روش خريد انبوه
در اين روش , سفارش خريد بيشتر از نيازهاي جاري موسسه انجام مي گيرد.
منبع مناسب تهيه كالا(Right source)
انتخاب منبع مناسب در تحويل به موقع كالا و هزينه حمل و نقل و برقراري ارتباط بين خريداران و فروشندگان و ارائه خدمات بعد از فروش و قيمت كالا مي تواند موثر باشد . خريد از منابع اصلي علاوه بر امتيازات برخورداري از قيمت و كيفيت مناسب مشكلات برگشت كالاي مغاير با سفارش اوليه و خسارت ديده و نامرغوب را كمتر مي نمايد و به طور كلي منابع تامين كالا
به چهار طريق ذيل امكان پذير مي باشد.
* توليدكنندگان
* دلال ها
* توزيع كنندگان يا نمايندگان فروش - پيمانكاران
مناطق ويژه اقتصادي مناسب ترين منطقه و منبع براي تهيه و خريد كالاهاي خارجي مي باشند. كه ورود كالا از منطقه ويژه به داخل كشور مستلزم رعايت مقررات صادرات و واردات و انجام مراحل ثبت سفارش در وزارت بازرگاني و (سازمانهاي بازرگاني استانها) و بانك و ترخيص از گمرك مي باشد.
سيستم هاي ورود و خريد كالا
سيستم هاي ورود كالا
كالاهاي وارده به كشور را مي توان براي يكي از منظورهاي ذيل در گمرك اظهار كرد.
1- ورود قطعي
2- ورود موقت
3- ترانزيت خارجي
4- ترانزيت داخلي
ورود قطعي: در خريد كالا بيشتر واردات قطعي مورد نظر است و آن وارداتي است كه با انجام مراحل ثبت سفارش , تهيه پروفرما , ثبت سفارش در وزارت بازرگاني و بانك و تنظيم اظهار نامه به منظور ترخيص و پرداخت حقوق گمركي و سود بازرگاني طبق جداول مقررات صادرات و واردات و رعايت دستورالعمل هاي ارزي و مقررات ديگر عملي مي باشد.
لازم به توضيح است در مواردي كه صاحب كالا يا نماينده او تعرفه صحيح كالا را نمي داند و يا در تشخيص آن ترديد دارد مي تواند قبل از تنظيم اظهارنامه با تسليم در خواست كتبي و ارائه اسناد و الصاق نمونه و مدارك لازم با پرداخت هزينه هاي مربوطه تعرفه بندي كالاي خود را استعلام نمايد.
ورود موقت : ورود موقت رويه گمركي است كه به موجب آن برخي از كالاها بدون پرداخت حقوق گمركي و عوارض به قصد خروج مجدد در مدت مقرر به منظور موارد ذيل وارد قلمرو گمركي مي گردد.
1- ورود موقت كالا جهت تعمير يا توليد و بسته بندي كالاي صادراتي
(For inward processing) 2- ورود موقت به منظور نمايش در نمايشگاهها , استفاده پيمانكاران و مطالعات فني به شرط صدور مجدد به همان وضع
( Subject toreexporation in the same state)
تشريفات ورود موقت:
صاحب كالا يا نماينده او پس از اخذ موافقت گمرك ايران بايد اظهارنامه ورود موقت تنظيم و به گمرك تسليم نمايد همچنين اسنادي از قبيل فاكتور , بارنامه , قبض انبار , صورت عدل بندي و مجوزهاي مربوطه را ضميمه اظهارنامه نموده و تعهدات لازم را جهت اعاده از كشور كه در پروانه ورود موقت تعيين شده انجام دهد . ضمانت كالاي ورودي موقت به منظور خروج به صورت پرداخت نقدي با ضمانت نامه بانكي در پاره اي موارد بصورت تعهد كتبي يا سفته مي باشد.
كالاي ورود موقت به طور معمول در تمام كشورها از پرداخت حقوق گمركي و عوارض معاف است ولي مشمول پرداخت هزينه هاي گمركي مي باشد. هرگاه واردكننده كالاي ورود موقت بخواهد به واردات قطعي تبديل شود بايد قبل از انقضاي مدت پروانه ورود موقت با در خواست كتبي مبني بر ابطال پروانه ورود موقت به گمرك مربوطه ارائه و اظهارنامه ورود قطعي براي كالاي خود تنظيم و تشريفات مراحل ثبت سفارش را انجام بدهد.
ترانزيت خارجي:
ترانزيت خارجي عبارتست كه كالاي خارجي به منظور عبور از خاك ايران از يك نقطه مرزي كشور وارد و از نقطه مرزي ديگري خارج شود.
ترانزيت داخلي :
ترانزيت داخلي عبارتست كه كالاي گمرك نشده از گمرك خانه مجاز به گمرك خانه ديگري حمل و تحويل شود.
سيستم هاي خريد كالا:
خريد كالا از محل واردات قطعي به شرح ذيل مي باشد:
*واردات با ارز حاصل از صادرات
* بدون انتقال ارز
* خريد متقابل
واردات با ارز حاصل از صادرات :
در اين روش صادركننده مي تواند بدون واريز ارز حاصل از صادرات به سيستم بانكي نسبت به واردات كالا با رعايت مقررات اقدام نمايد.
واردات بدون انتقال ارز:
در اين روش واردكننده ارز خود را خارج از سيستم بانكي تهيه مي نمايد و مشمول كالاهايي مي شود كه توسط آئين نامه اجراي مقررات صادرات و واردات ابلاغ مي شود.
خريدهاي متقابل :
خريد متقابل روشي است كه در آن پرداخت بهاي كالاي خريداري شده به صورت غير نقدي صورت مي گيرد كه در آن خريد متقابل خريدار و فروشنده از يكديگر مي باشد.
موافقت نامه هاي متقابل به چهاردسته طبقه بندي مي شوند.
1- معاملات تهاتري (Barter)
2-معاملات افست (Off - set)
3- خريد بازيافتي ( Buyback)
4- معاملات انتقالي ( Swetch –trading)
5- معاملات تهاتري (Barter)
معاملات تهاتري مبادله متغير يك كالا يا خدمت در برابر يكديگر بدون واسطه پول است.
معاملات (Off- Set)
يك نوع خريد متقابل است و آن قراردادي است كه بر طبق آن فروشنده محصول يا خدمت ديگري از مشتري خود مي خرد. اين روش بيشتر براي خريدهاي نظامي بكار مي رود.
خريد بازيافتي (Buybach)
يك نوع خريد متقابل است كه در آن خريد تكنولوژي و تجهيزات وخدمات(مشورت فني) به منظور ساخت يك كارخانه در يك كشور در ازاي خريد درصدي از محصول توليدي با استفاده از تسهيلات فوق توسط فروشنده ( كالا و خدمات مذكور) مي باشد.
مراحل خريد خارجي
مراحل خريد خارجي به شرح مي باشد:
1- جمع آوري اطلاعات در مورد منابع فروش كالا و بررسي آنها و انتخاب منبع فروش
2- تهيه پروفرما (Proforma)
3- تنظيم قرارداد خريد
4- ثبت سفارش در وزارت بازرگاني يا
سازمان بازرگاني استانها
5- مرحله حمل كالا
6- ترخيص كالا از گمركات
7- حمل كالا از گمركات به انبار خريدار
براي خريد كالا از منبع جديد , حفظ جريان دائمي كالا و بازار فروش و استفاده از تسهيلات شرايط رقابتي بايد به دنبال منبع ديگري باشيم . در اين حالت بررسي منبع جديد كالا ضرورت دارد ولي در هر خريد خارجي استعلام شرايط فروش فروشندگان مانند شرايط پرداخت – زمان تحويل كالا – قيمت كالا جهت تطبيق آن با شرايط خريدار به منظور درخواست پروفرما و انتخاب فروشنده ضروري مي باشد.
مراحل انتخاب و جستجو در مورد منبع فروش كالا
براي بررسي و جمع آوري اطلاعات در خصوص منبع فروش مي توان از مراكز و منابع گوناگون مانند : روزنامه هاي تجاري ـ راهنماي تلفن ( yellow Page) – نمايشگاههاي ملي, منطقه اي – و بين المللي و همچنين بخش بازرگاني سفارتخانه هاي كشورهاي خارجي در كشور – شركتهاي وارداتي مشابه از طريق نمايندگي هاي مجاز در كشور و سايت اينترنتي تجاري و غيره استفاده كرد.
يكي از موارديكه در مورد فروشندگان بايد دقت شود. وضعيت مالي و ظرفيت توليد موقعيت صنعت , صلاحيت فني , كيفيت توليد مي باشد.
در موارديكه امكان تحقيق و بررسي در مورد توانائي توليدي فني و وضعيت مالي فروشندگان و بازديد از محل كارخانه و فروشنده كالا وجود ندارد. به منظور حسن اجراي تعهدات و يا تضمين كيفيت كالاي مورد معامله غقد قرارداد ضمانت نامه حسن انجام كار ضرورت دارد.
ضمانت نامه ارزي :
ضمانت نامه ارزي چهار طرف دارد, طرفهاي چهارگانه ضمانت نامه ارزي به شرح ذيل مي باشد:
1- مضمون عنه ( در تجارت خارجي همان فروشنده كالا مي باشد)
2- بانك دستور دهنده ( بانك كارگزاران خارجي )
3- بانك صادر كننده ضمانت نامه در ايران
4- مضمون له ( خريدار )
ضمانت نامه ارزي توسط بانك كشور خريدار صادر و در اختيار خريدار قرار مي گيردتا در صورت عدم انجام تعهد فروشنده , خريدار بتواند از آن استفاده كند .
در اينجا به منظور آشنائي با نحوه قرارداد تحويل كار در محل معين ضروري است به شرح مختصري در رابطه با اصلاحات بازرگاني بين المللي اينكو ترمز بپردازيم.
مزاياي اينكو ترمز:
1- رفع نگراني از اينكه قوانين هريك از كشورهاي دو طرف قرارداد , خواسته باشند متقابلا برقرارداد فني مابين حاكم باشد.
2- رفع مشكلات احتمالي ناشي از فقدان توضيحات كافي و تعاريف واحد در بيان مسئوليت ها و وظايف و تعهدات هريك از طرفين .
3- ممانعت از بروز اختلافات ناشي از تفسير و تعبيراتي كه معلول عرف تجارت در هريك از كشورهاي محل اقامت خريدار و فروشنده.
همچنين تقسيم بندي كليه اصطلاحات در قالب چهارگروه D_C_F_E است.
گروه E:
تحويل كالا در محل كار ( محل مقرر ) يا درب كارخانه EXW EXW EX Works
گروه F:
گروه F قسمت اعظم كرايه حمل پرداخت نمي شود. تحويل كالا در محل مقرر به حمل كننده
FCA( نام محل مقرر) FreeCarrier
FASتحويل كالا در كنار كشتي Free Alongside ship
FOB تحويل كالا روي عرشه كشتي ( نام بندر بارگيري) Free on Board
گروه C :
قسمت اعظم كرايه پرداخت مي شود. CFR قيمت كالا و كرايه تا بندر مقصد ( نام بندر مقصد) Cost andFrieght
CIF قيمت كالا بيمه و كرايه تا بندر مقصد (نام بندر مقصد) Costinsurance an Freight
CPT پرداخت كرايه حمل كالا تا مقصد ( نام محل مقرر در مقصد) Carriage Paid to
CIP پرداخت كرايه حمل و بيمه كالا تا مقصد ( نام محل مقرر در مقصد) Carriage and insurance Paid to
FOB تحويل كالا روي عرشه كشتي ( نام بندر بارگيري )Free on Board
گروه C
قسمت اعظم كرايه پرداخت مي شود.
CFR قيمت كالا و كرايه تا بندر مقصد ( نام بندر مقصد ) CFR Cost and Freight
CIF قيمت كالا بيمه و كرايه تا بندر مقصد ( نام بندر مقصد ) Cost insurance anFreight
CPT پرداخت كرايه حمل كالا تا مقصد ( نام محل مقرر در مقصد)CarriagePaid to
CIP پرداخت كرايه حمل و بيمه كالا تا مقصد ( نام محل مقرر در مقصد)Carriage and insurance Paide to
گروه D :
نقطه ورود كالا
DAF تحويل كالا در مرز ( نام محل تعيين شده در مرز )Delivered At Frontire
DES تحويل كالا روي عرشه كشتي در بندر مقصد(نام بندر مقصد) delivered Exship
DEQ تحويل كالا روي اسكله در بندر مقصد Delivered Quaty
DDU تحويل كالا در محل مقرر در مقصد بدون ترخيص و بدون پرداخت حقوق و عوارض گمركي ( نام محل مقرر در مقصد) Delivered Duty Unpaid
DDP تحويل كالا در محل مقرر با ترخيص و پرداخت حقوق و عوارض گمركي (نام محل مقرر در مقصدDelivered Duty Paid
شرايط و روش هاي پرداخت : The Teams an the methods of payment)
الف- پيش پرداخت يا نقدي ( Payment in
advance) ب- اعتبارات اسنادي (Payment Under a documentary letterof credit)
ج- اسناد در مقابل پرداخت يا قبولي بروات ارزي
- بروات ساده
- بروات اسنادي
پيش پرداخت :
در اين روش فروشنده كالا حاضر به قبول ريسك نيست و پس از وصول بهاي كالا مبادرت به ارسال كالا مي نمايد. به عبارت ديگر بطور نقدي معامله مي نمايد.
اعتبار اسنادي (L.C) :
اعتبار اسنادي تعهدنامه اي است كه به موجب آن بانك گشايش كننده اعتبار ( بانك خريدار) به در خواست خريدار بانك ديگري را كه بانك كارگزار ناميده مي شود , مجاز مي سازد كه اگر فروشنده در طي مدت اعتبار (Validity) اسناد حمل كالا منطبق با شرايط مندرج در اعتبار اسنادي L.C را به بانك كارگزار تحويل دهد بانك مذكور پس از بررسي اسناد با مقررات متحدالشكل اعتبارات اسنادي ( معروف به U.C.P) در صورت تطبيق با آن اقدام به پرداخت وجوه متعلقه تا ميزان اعتبار به فروشنده نموده پس اسناد را به بانك ابلاغ كننده اعتبار ( بانك خريدار ) جهت ارائه به خريدار ارسال مي نمايد.
مزاياي اعتبار اسنادي :
- ترتيب انجام مبادلات تجاري بين المللي را توسط بانكها فراهم مي آورد. - جهت طرفين درگير در معامله ايجاد امنيت مي كند.
- تضمين پرداخت توسط بانك فروشنده به شرايط اجراي كليه تعهدات تعيين شده توسط فروشنده
- بانك تعهد پرداخت را فقط در مقابل دريافت اسناد ( نه كالا يا خدمات ) مي نمايد . بدين ترتيب خريدار بايد قبل از معامله در مورد شهرت فروشنده تحقيق كند.
طبقه بندي اعتبارات اسنادي :
1- اعتبارات اسناد از نقطه نظر اختيارات خريدار به دو دسته تقسيم مي شود.
- اعتبارات اسنادي قابل برگشت
- اعتبارات اسنادي غير قابل برگشت در اعتبارات اسنادي قابل برگشت خريدار مي تواند در هر زمان بدون اخطار و يا اطلاع قبلي به فروشنده يا بانك كارگزار هر نوع تغييري را در شرايط اعتبار بدهد و يا آن را لغو كند. در اعتبارات اسنادي غير قابل برگشت پذير ـ هرنوع تغييرات صرفا با موافقت طرفين قابل اصلاح يا ابطال است.
2- اعتبارات اسنادي از لحاظ تائيديه ,
- اعتبارات اسنادي تائيد شده - اعتبارات اسنادي تائيد نشده در اعتبارات تائيد شده فروشنده يا بانك كارگزار بدليل عدم اطمينان به بانك گشايش كننده ( بانك ابلاغ كننده يا بانك خريدار) از خريدار مي خواهد كه بانك ثالثي پرداخت مبلغ اعتبار را تائيد و تضمين نمايد. ولي در صورتيكه فروشنده بانك گشايش كننده اعتبار را قبول داشته باشد , ديگر نيازي به بانك ثالث نمي باشد اين اعتبارات را تائيد نشده مي نامند.
- اعتبارات اسنادي مدت دار يا يوزانس در اين نوع اعتبار , بانك كارگزار مبلغ اعتبار را پس از مدتي ( 30 روز, 6 ماه , يكسال و ....) كه در اعتبار مشخص شده است از بانك ابلاغ كننده ( گشايش كننده ) دريافت خواهد نمود.
بروفرما يا پيش فاكتور:
در بروفرما كليه مشخصات كالا و شرايط جهت روشن شدن و آگاهي طرفين از نحوه حمل و نقل و قرارداد و غيره كه به اختصار توضيح داده مي شود بايد اشاره شود.
- ORIGIN كه نشان مي دهد كالا ساخت چه كشوري است.
- تاريخ اعتبار پروفرما
- قيمت كالا
- مبدا ء حمل كالا
- وسيله حمل و نقل
- زمان تحويل كالا
- نحوه حمل
- بازرسي
شرايط پرداخت :
پس از اخذ اطلاعات مذكور و تطبيق آن با شرايط خريدار نسبت به انتخاب فروشنده نهائي اقدام و درخواست پروفرما مي گردد.
ثبت سفارش:
بعد از تهيه پروفرما و قبولي شرايط مندرج در آن واردكننده كالا براي واردات قطعي بايد در وزارت بازرگاني يا سازمان بازرگاني استانها اقدام به ثبت سفارش نمايد. در اين خصوص غير از موارد خاصي واردكنندگان بايد داراي كارت بازرگاني معتبر باشند.
مراحل ثبت سفارش كالا:
- دريافت اوراق ثبت سفارش توسط متقاضي و تكميل آن
- متقاضي بايد كليه مجوزهاي قانوني را اخذ و همراه فرم ثبت سفارش تكميل شده ارائه نمايد.
- پس از ثبت در وزارت بازرگاني يا سازمان بازرگاني شهرستانها و درج شماره 8 رقمي و ممهور نمودن اوراق به مهر ارز اختصاص يافته واردكننده فوق الذكر توسط متقاضي با رعايت مقررات مربوط نسبت به گشايش اعتبار اقدام مي گردد.
ترخيص كالا- اظهارنامه گمركي
اظهارنامه گمركي عبارتست از هرگونه اظهار يا عملي به هر شكل كه مورد قبول گمرك باشد . اطلاعات مورد نياز راجع به اشخاص يا محموله يا كالا به گمرك اعلام شود. در مورد صادرات و واردات تنظيم اظهارنامه الزامي است.
تشريفات گمركي جهت ترخيص كالا:
وقتي كه كالا وارد قلمرو گمركي شد صاحب كالا يا نماينده قانوني او بايد نسبت به تكميل و تنظيم اظهارنامه با توجه به مشخصات كامل كالا اقدام نمايد پس از بررسي كالا توسط سرويس ارزياب و تطبيق مشخصات كامل كالا با اظهارنامه ائم از شماره تعرفه و غيره و همچنين انجام آزمايشات لازم و پرداخت حقوق و سود متعلقه , هزينه هاي مربوط به آزمايشات و تعرفه بندي و غيره پروانه سبز گمركي صادر مي شود.
منبع:سایت آذرتحلیل