مراحل تهیه طرح توجیهی گردشگری و نکاتی که در یک طرح گردشگری مناسب و استاندارد رعایت می شوند، بیان شده اند تا بتوان دید بهتری از این موضوع بوجودآورد و زمینه فرهنگ سازی برای تهیه طرح توجیهی گردشگری فراهم شود.
در سالهای اخیر، به دلیل تغییر در سبک زندگی و افزایش دغدغه ها و استرس های ناشی از شهر نشینی، توجه به اوقات فراغت و تفریح و گردشگری بسیار پر اهمیت شده است. به علاوه، صنعت گردشگری در زمره پر درآمد ترین صنایع دنیا مطرح شده که سالیانه مبالغ مورد توجهی از سود مالی را برای سرمایه گذاران در این حوزه فراهم می آورد. برخورداری از سود مناسب در این صنعت، سبب شده است تا عده زیادی از سرمایه گذاران به سمت این حوزه ترغیب شوند. اما نکته قابل توجه این است که برای ورود به این حوزه باید سنجیده عمل کرد و بررسی های علمی و دقیق برای سرمایه گذاران در حیطه های گردشگری لازم است که متأسفانه عده کمی از سرمایه گذاران از اهمیت این موضوع مطلع هستند.
در زمان شروع یک طرح گردشگری، تدوین طرح توجیهی گردشگری کامل ، بسیار مهم و ضروری است. در ادامه مقاله، مراحل تهیه طرح توجیهی گردشگری و نکاتی که در یک طرح گردشگری مناسب و استاندارد رعایت می شوند، بیان شده اند تا بتوان دید بهتری از این موضوع بوجودآورد و زمینه فرهنگ سازی برای تهیه طرح توجیهی گردشگری فراهم شود.
ایده اولیه طرح های گردشگری
• یک ایده با موقعیت مکانی مناسب برای اجرای طرحی خاص
• دارا بودن موقعیتی مناسب، تخصص ویژه برای انجام خدمت و یا دارا بودن تجهیزات خاص
• نیاز و یا خواسته ای که از سوی بازار مطرح شده است
• وجود زمینی که برای طیفی از فعالیتها مناسب باشد
• نیاز برای ارتقای امکانات موجود یک طرح گردشگری
ممکن است یکی از موارد بالا و یا ترکیبی از این موارد، سبب ایجاد نقطه ی آغاز و ایده ی اولیه برای شروع یک پروژه گردشگری باشد. صرفنظر از نقطه ی شروع طرح و یا مقیاس اجرای آن، با سه سوال اساسی روبرو هستیم:
سوالات اساسی قبل از انجام طرح توجیهی گردشگری
• آیا جامعه میزبان و بازار موجود برای پذیرش طرح گردشگری ظرفیت دارد؟
• در صورت وجود ظرفیت، سطح تقاضا برای خدمات مورد نظر تا چه حد است؟
• آیا طرح گردشگری از درآمد زایی مناسبی برای پایداری در طول زمان برخوردار خواهد بود؟
به عبارت دیگر می توان این سوال را پرسید که آیا ایده ی مورد نظر توجیه پذیر است؟
مطالعه موردی طرح توجیهی گردشگری در ایالت آرکانزاس امریکا
در واقع تهیه طرح توجیهی گردشگری برای کاهش ریسک پروژه گردشگری است. به عبارتی، طرح توجیهی، ایده و یا مفهوم مورد نظر را، قبل از انجام سرمایه گذاری مالی، تست و آزمایش می کند تا میزان موفقیت آن را سنجش کند.
موضوع قابل ملاحظه در این باره این است که اگر یک پروژه گردشگری در منطقه ای خاص موفق باشد، دلیل بر این نیست که همان پروژه در محلی دیگر نیز موفق باشد. اشتباهی که معمولا سرمایه گذاران در طرح های گردشگری و عمرانی مرتکب می شوند، این است که ابتدا طرح ها و نقشه های ابتدایی را تهیه می کنند، موافقتنامه های لازم ازمقامات محلی را دریافت می کنند و سپس به فکر تهیه طرح توجیهی گردشگری برای کسب و کار خود می افتند. در این صورت، ممکن است بر اساس نتایج طرح توجیهی، بسیاری از برنامه های مورد نظر سرمایه گذار، تغییر اساسی کند، نقشه ها وطراحی عوض شود تا با تقاضای بازار هماهنگ شوند. بنابراین، هزینه های غیر ضروری و اضافی به پروژه تحمیل خواهد شد. حتی در مواردی بر حسب نیاز موجود، ممکن است ایده ی اولیه طرح تغییر کند.
به این ترتیب، همانطور که هر پروژه ای در آغاز نیاز به طرح و نقشه دارد، در مورد طرح های گردشگری ، تهیه طرح و نقشه برای پروژه های گردشگری باید تا زمان انجام مطالعات کامل بازار، به تعویق بیفتد.
در یک طرح توجیهی گردشگری، مواردی باید رعایت شوند که در ادامه به مهمترین آنها توجه شده است:
تحلیل بازار در طرح توجیهی گردشگری
در منطقه ای که طرح گردشگری قرار است اجرا شود، نیاز به انجام مطالعات بازار است. این مطالعات شامل مباحث اقتصادی و دموگرافیک (مردم شناسی) است. وضعیت موجود جمعیتی و روند رشد یا کاهش جمعیت محلی در مکان مورد نظر باید بررسی شود. همچنین، شاخص های اقتصادی که منطقه و گردشگران را تحت تأثیر قرار خواهند داد نیز نیاز به بررسی دقیق دارند. شاخص رضایت مشتری(Consumer Confidence Index- CCI)، فصلی بودن گردشگری و همچنین اثرات پروژه در اشتغالزایی محدوده مورد نظر، از موارد قابل توجه در این بررسی های بازار هستند.
تحلیل و بررسی محل اجرای پروژه یک طرح توجیهی گردشگری
محل احداث پروژه باید از جوانب مختلف مورد بررسی قرار بگیرد. این مکان از نظر دسترسی ها، همجواری ها، سازگاری کاربری ها و جاذبه های محیطی و امتیازات برای جذب گردشگران باید بررسی شود. دسترسی به شریانهای اصلی محلی و منطقه ای و همچنین حمل و نقل عمومی، از فاکتورهای اساسی در موفقیت جذب گردشگران به محل پروژه خواهد بود.
تحلیل بازار مطالعات امکان سنجی در پروژه های گردشگری، تفریحی و ورزشی
تحلیل رقبا در طرح توجیهی گردشگری
بی شک، قدرت و نفوذ رقبای پروژه در موفقیت و شکست آن سهم بسزایی خواهند داشت. بررسی رقبا در شعاع عملکرد طرح می تواند شامل بررسی امکانات ارائه شده از سوی آنها، کیفیت خدمات رسانی، قیمت و نرخ ارائه خدمات و همچنین زیرساختها و تجهیزات مورد استفاده از سوی رقبای پروژه باشد. تمامی این عوامل در موفقیت پروژه و توانایی رقابت در بازار موثر هستند.
تحلیل تقاضا در طرح توجیهی گردشگری
از موارد کلیدی در تهیه طرح توجیهی گردشگری، بررسی میزان تقاضای موجود برای استفاده از خدمات ارائه شده می باشد. برای مثال، در طرح احداث یک هتل باید به این سوال پاسخ داده شود که چه افرادی مایل به استفاده از خدمات این هتل در آینده هستند؟ این افراد چه مدت در هتل مورد نظر اقامت خواهند داشت و چه میزان پول برای استفاده از خدمات این هتل هزینه خواهند کرد؟ همچنین، قیمت هتل های مشابه و درصد اشغال اتاقهای آنها در طول سال، می تواند به برآورد این موارد کمک بسزایی کند.
تحلیل مالی در طرح توجیهی گردشگری
تحلیل های مالی برای سرمایه گذاران از آنجایی دارای اهمیت هستند تا بتوانند درباره اجرا و یا عدم اجرای یک پروژه تصمیم گیری کنند. در صورت توجیه پذیر نبودن یک طرح، می توان در آن تجدید نظر نمود و یا گزینه های جایگزین مناسب پیشنهاد نمود. دانستن توجیه پذیری مالی و اقتصادی یک طرح توجیهی گردشگری در ابتدای امر بسیار مناسب تر از دانستن این واقعیت بعد از صرف مبالغ هنگفت سرمایه گذاری است. با انجام این مطالعات، سرمایه گذار متوجه می شود که سرمایه هزینه شده را در چه مدت زمانی می تواند پس بگیرد، قیمت ارائه خدمات و محصولات طرح باید چه میزان باشد تا طرح از توجیه پذیری اقتصادی برخوردار باشد و آیا این قیمت ها از لحاظ عرفی و اجتماعی پذیرفته شده و منطقی هستند یا خیر.
با توجه به موارد ذکر شده و نیز در صورت رعایت همه نکات مهم در نگارش طرح توجیهی گردشگری، می توان درصد بالایی از اطمینان برای موفقیت یک پروژه گردشگری را پیش بینی نمود.
منبع:
e-trainingmanuals.com.au
تهیه و ترجمه شده در موسسه مطالعات راهبردی سپینود شرق
کلیه حقوق این وبسایت متعلق به موسسه سپینود شرق می باشد.
