مطالعه موردی طرح توجیهی (امکانسنجی) توسعه توریسم در ایالت آرکانزاس امریکا مورد بررسی قرار گرفته است. نکات کلیدی در بررسی امکانسنجی گردشگری زیر می تواند برای توسعه صنعت گردشگری در ایران الهام بخش باشد.
کشور ایران، با وجود برخورداری از جاذبه های طبیعی، فرهنگی و گردشگری فراوان که لازمه ی توسعه گردشگری است، در حیطه این صنعت تا کنون آنطور که باید و شاید ظاهر نشده است. تناوبات نرخ ارز و افزایش آن، علاوه بر تهدیدی که برای اقتصاد کشور محسوب می شود، می تواند از منظری به عنوان فرصتی مناسب برای درآمد زایی و کسب ارزش افزوده از طریق توریسم خارجی باشد. هزینه تفریح، درمان و حتی آموزش در ایران نسبت به همسایگان خود پایین تر است و همین موضوع می تواند زمینه ساز توسعه گردشگری در کشور باشد.
برای فرهنگ سازی در زمینه توسعه گردشگری و تشویق سرمایه داران و سرمایه گذاران برای ورود به این حیطه، نیاز است که مطالعات دقیق و نیاز سنجی انجام شود. باید این مطلب در اذهان عمومی تثبیت شود که برای ورود به حوزه گردشگری و درآمدزایی و اشتغالزایی در این حوزه، نیاز به رویکرد علمی و دقیق وجود دارد. به این منظور، تجربه کشورهای موفق در این زمینه و استفاده از دانسته های آنها می تواند بسیار الهام بخش باشد. به این منظور، مطالعات موردی طرح توجیهی گردشگری (امکانسنجی) توسعه توریسم در ایالت آرکانزاس امریکا مورد بررسی قرار گرفته است که در ادامه اصول و نکات مهم این مطالعه عنوان شده اند. با مرور این گزارش، می توان نکات کلیدی در بررسی امکانسنجی توسعه توریسم را استخراج کرد و این نکات می توانند برای توسعه صنعت گردشگری در ایران الهام بخش باشند.
در این مطالعه موردی طرح توجیهی گردشگری انجام شده بسیار نزدیک به انجام طرح جامع گردشگری در یک منطقه خاص است .
هدف از طرح توجیهی گردشگری(Tourism feasibility Study)، توسعه گردشگری در ایالت آرکانزاس، بررسی ظرفیت های توسعه زیرساختها و جاذبه های گردشگری در این ایالت ذکر شده است. این منطقه به صورت سنتی از ظرفیت های گردشگری مانند شکار مرغابی، جنگل گردی و کمپینگ استفاده می کند ولی چیزی که واضح است این است که منطقه به صورت کامل از ظرفیت های خود در راستای توسعه گردشگری استفاده نکرده و می توان از این پتانسیل ها استفاده های بیشتری کرد.
در پیش زمینه مطالعات، ابتدا امکانات و جاذبه های گردشگری موجود در منطقه بررسی شده و نام برده شده اند مانند رودخانه های موجود، دریاچه ها و جنگل ها. همچنین، موارد استفاده از این جاذبه ها در زمان انجام این مطالعه بررسی شده اند که اکثراً در جهت استفاده های کشاورزی هستند. به علاوه، ترکیب سنی منطقه موجود و خروج جمعیت جوان از منطقه در سالهای گذشته عنوان شده است که باعث رشد جمعیت کهنسال در منطقه خواهد شد. فقر جامعه ساکن نسبت به متوسط سطح فقر در جوامع روستایی، مکانهای مناسب برای شکار، تعداد روزهای شکار درسال، گونه های جانوری و پرندگان موجود در منطقه از دیگر مواردی است که در پیش زمینه این مطالعه بدان پرداخته شده است.
روش انجام مطالعه طرح توجیهی گردشگری طبق موارد زیر عنوان شده است:
1.مرور مطالعات بازار موجود و از قبل انجام شده: مطالعات قبلی در مورد آثار تاریخی موجود در منطقه، طبیعت و جاذبه های آن برای آگاهی از ویژگی ها و ظرفیت بازار موجود و همچنین گردشگران منطقه بررسی می شوند. مطالعات داخلی امریکا و همچنین مطالعات بین المللی در این مورد بررسی شدند.
2. نظرسنجی تلفنی درباره کلبه های گردشگری موجود: در این نمونه موردی و در این مرحله با مدیران مکانهای گردشگری در منطقه تماس گرفته شد که تعداد کمی از آنها پاسخگو بودند و سعی شد تا حداقل با 20 نفر از آنها صحبت شود. به دلیل اینکه اکثر گردشگران این منطقه برای شکار به این محدوده می آمدند، سعی شد تا با ارائه خدمات دیگر و متنوع تر گردشگری، از ظرفیت این توریست ها استفاده شود. این مذاکرات در این باره بودند که چه تعداد از این مدیران حاضر به ارائه تورهای غیر شکاری در لیست تفریحات خود هستند؟ و در صورت تمایل، چه سطحی از خدمات رفاهی را می توانند به گردشگران ارائه دهند؟ با توجه به مشکلات موجود در انجام این نظرسنجی، تنها 15 نمونه از این نظرسنجی ها تکمیل شدند.
3. نظرسنجی تلفنی از برگزارکنندگان تورهای گردشگری و آژانس های تفریحی: در این نظرسنجی، سعی شد به این موضوع پرداخته شود که فعالان حوزه گردشگری، طالب چه نوع امکانات و ویژگی هایی برای یک مقصد گردشگری هستند و چه تجارب موفقی از برگزاری تورها در محدوده مورد مطالعه داشته اند. به این ترتیب، خواسته ی عمومی در این زمینه مشخص می شود که به چه سمتی است.
4. بازدید ازمنطقه موردنظر: تیم تحقیقاتی پروژه، یک سفر 7 روزه برای بازدید از منطقه مورد مطالعه و ویژگی های گردشگری موجود و پتانسیل های جاذب توریست تدارک دید. در این بازدید، با صاحبان صنعت گردشگری منطقه و همچنین برگزار کننده های تور ملاقاتهایی صورت گرفت تا از سطح خدمات ارائه شونده آگاهی کسب شود. همچنین، این بازدید در فصل غیر پیک مسافرتی و تفریحی انجام شد و ظرفیت های منطقه برای ارائه حد نهایی امکانات گردشگری بررسی شد. مواردی مانند مالکیت زمین، دسترسی ها، چالش های پیش روی کاربران نیز بررسی شدند.
5. مشخص کردن خدمات گردشگری توجیه پذیر: بر اساس تحقیقات بازار انجام شده، بررسی های منطقه مورد نظر، و تجربیات تیم مطالعاتی، بهترین خدمات گردشگری در منطقه مشخص شدند و بهترین محدوده هایی که می توانند این خدمات را ارائه دهند، هایلایت شدند. در این بررسی ها، تمرکز اصلی بر روی انتخاب مواردی بود که سبب اقامت طولانی تر گردشگران در منطقه مورد مطالعه شوند و با ارائه پکیج های ترکیبی از فعالیتهای مختلف گردشگری، سبب ایجاد جاذبه در محدوده برای اقامتی طولانی تر شوند.
6. بررسی اثرات اقتصادی: بهترین خدمات گردشگری برای محدوده مورد نظر که در قسمت قبل تعیین شد، در این بخش مورد مطالعه و تحلیل قرار گرفت تا ویژگی های مالی و اقتصادی این موارد بدست آیند. با استفاده از ظرفیت و کشش بازار، متوسط روزهای اقامت گردشگران در محدوده و هزینه ای که صرف اقامت می کنند، نتایج مالی و سودآوری توسعه گردشگری برای 5 سال ابتدایی اجرای طرح محاسبه شدند.
تحلیل بازار مطالعات امکان سنجی در پروژه های گردشگری، تفریحی و ورزشی
7. مرور پروژه های گردشگری مشابه در جوامع مقایسه پذیر: تعداد کمی از پروژه های مشابه در جوامع مشابه با ظرفیت های طبیعی و میراث تاریخی تقریباً یکسان بررسی شدند. خصوصیات ارائه خدمات در این پروژه ها، استراتژی های بازاریابی و اثرات آن و همچنین دلایل شکست یا موفقیت این پروژه ها بررسی شدند.
8. توسعه استراتژی های اجرایی: تمرکز این بخش بر روی توسعه ارائه خدمات و بازاریابی است. همچنین استراتژی های شناسایی برای تورهای گردشگری، موسسات گردشگری محلی و منطقه ای نیاز هستند. استراتژی های اجرایی در سه بخش کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت دسته بندی شدند.
9. لیست منابع تأمین مالی: برای حمایت از جامعه محلی در جهت اجرایی کردن برنامه های توسعه، منابع تأمین مالی موجود و امکانپذیر شناسایی شدند. این بخش شامل تأمین مالی توسط مقامات محلی و یا دولتی، NGO ها و بخش خصوصی می شود. فرصت های مشارکت در سرمایه گذاری نیز در بخش های مورد نیاز بررسی شدند.
10. طراحی مفهومی وبسایت: در این قسمت، طرحی مفهومی برای وبسایت این محدوده به عنوان یک مقصد گردشگری طراحی شده است که اقداماتی نیز برای افزایش بازدید سایت و همچنین تبلیغات در این سایت در نظر گرفته شد و همچنین دیتا بیس مناسبی از مشتریان موجود و بالقوه در این سایت قرار داده شد.
11. آماده سازی گزارش: در این گزارش، خلاصه ای از بررسی های بازار، بازدید میدانی سایت و مذاکرات انجام شده با افراد جوامع محلی آورده شد. همچنین یافته های تیم تحقیقاتی، ارزیابی ها، استارتژی های آنها و پیشنهاداتشان در این گزارش آمده است.
با نگاهی به موارد ذکر شده می توان به این موضوع پی برد که فرآیند کاملی از طرح توجیهی گردشگری(امکانسنجی) در طرح ایالت آرکانزاس امریکا انجام شده است که می توان با استفاده از نکات مثبت آن، به بهبود انجام طرح توجیهی گردشگری(امکانسنجی) در ایران کمک شایانی کرد.
منبع:
kalahari-online
تهیه و ترجمه شده در موسسه مطالعات راهبردی سپینود شرق
کلیه حقوق این وبسایت متعلق به موسسه سپینود شرق می باشد.
