اصول اولیه سرمایه گذاری,انواع و مشخصات سرمایه گذاری

به جرات مي توان گفت مسايل مالي يکي از مهمترين دغدغه هاي انسان را تشکيل داده و تقريبا" تمام فعاليتهاي انسان امروزي در راستاي تامين منابع مالي مورد نياز براي پوشش دادن هزينه هاي زندگي است. با گذشت زمان به همان نسبت که روابط و مناسبات اقتصادي و اجتماعي در جامعه پيچيده تر مي شود امور مالي نيز پيچيدگي بيشتري به خود مي گيرند و از همين روست که پدران ما در سالهاي گذشته کمتر از ما به اينگونه مسايل مي انديشيدند و قطعا فرزندان ما نيز بيشتر از امروز با اين موضوع دست و پنجه نرم خواهند كرد.

 

به جرات مي توان گفت مسايل مالي يکي از مهمترين دغدغه هاي انسان را تشکيل داده و تقريبا" تمام فعاليتهاي انسان امروزي در راستاي تامين منابع مالي مورد نياز براي پوشش دادن هزينه هاي زندگي است. با گذشت زمان به همان نسبت که روابط و مناسبات اقتصادي و اجتماعي در جامعه پيچيده تر مي شود امور مالي نيز پيچيدگي بيشتري به خود مي گيرند و از همين روست که پدران ما در سالهاي گذشته کمتر از ما به اينگونه مسايل مي انديشيدند و قطعا فرزندان ما نيز بيشتر از امروز با اين موضوع دست و پنجه نرم خواهند كرد.

پیشرفت صنعت خدمات مالي، رقابت شديد و انواع نوآوريهاي مالي امروزه باعث شده است که اين صنعت از پيچيدگيهاي خاص خود برخوردار گردد و در عين حال فرصتهاي مناسبي نيز براي بهره برداري فراهم آيد و آشنايي با مباحث مالي مي تواند زمينه ساز استفاده از اين فرصتها باشد در این مقاله ما قصد داریم تا خوانندگان با اصول اولیه و تعاریف سرمایه گذاری این رشته ی پیچیده آشنا کنیم.

 سرمايه گذاري

سرمايه گذاري به زبان ساده عبارت است از خريد يک دارايي به اميد کسب درآمد يا افزايش قيمت در آينده و يا ترکيبي از اين دو مفهوم.  از ديدگاه اقتصادي، سرمايه گذاري عبارت است از خريد يک کالاي غير مصرفي که براي ايجاد درآمد يا ايجاد ثروت به کار مي رود. از ديدگاه مالي سرمايه گذاري عبارت است از خريد داراييهاي مالي به منظور کسب درآمد و فروش در آينده با قيمت بالاتر. ساخت يک کارخانه توليدي و ادامه تحصيل دو نمونه از سرمايه گذاري از ديدگاه اقتصادي و خريد سهام(stocks)، اوراق قرضه (Bonds) و املاک و مستغلات نمونه هايي از سرمايه گذاري از ديدگاه مالي هستند.


انواع سرمایه گذاری

1- سرمایه گذاری فیزیکی  

2- سرمایه گذاری مالی

 که البته در این مقاله تمرکز ما بر بخش سرمایه گذاری مالی است.

 مشخصات یک سرمایه گذاری موفق

 

اهداف سرمایه گذاری را می توان طبق نمودار 1-2  تعریف نمود که شامل 5 مورد می باشد:

 

1- اطمینان از اینکه اصل پول سرمایه گذاری شده از بین نمی رود.

2- اینکه سرمایه گذاری به صورت مستمر درآمد زا باشد.

3- رشد قیمت و ارزش سرمایه ی اولیه را در بر داشته باشد.

4- سرمایه گذار بتواند از مزایای مالیاتی این سرمایه گذاری ( معافیت مالیاتی) برخوردار شود.

5- هر زمان که سرمایه گذار خواست بتواند سرمایه خود را تبدیل به پول نقد نماید.

 

به طور کلي سرمايه گذاري مالي عبارت از سرمايه گذاري در انواع اوراق بهادار، قراردادهاي مبتني بر اوراق بهادار و محصولات ارائه شده از سوي موسسات مالي نظير بانکها است که بنا به ماهيت خاص خود به پنج گروه قابل طبقه بندي مي باشند.

 

در اینجا هر یک از انواع سرمایه گذاری مالی را به اختصار شرح می دهیم:

 

اوراق بدهی

اين اوراق که اصطلاحا" ابزار بدهي (Debt Instruments) نيز ناميده مي شوند به طور رسمي قراردادي بين وام دهنده (سرمايه گذار) و وام گيرنده (فروشنده اوراق) به وجود مي آورند که در آن وام گيرنده تعهد مي کند اصل سرمايه گذاري و بهره مورد توافق را در تاريخ سر رسيد اوراق به وام دهنده پرداخت نمايد.

زمان اين قرارداد مي تواند از بسيار کوتاه مدت تا بسيار بلندمدت تغيير نمايد. اوراق قرضه (Bonds)، اوراق رهني (Mortgages)، اسناد خزانه (T-Bills) و اوراق بازرگاني (Commercial Papers) نمونه هايي از اين اوراق هستند.

معروفترين اين ابزار، اوراق قرضه مي باشد که توسط دولت فدرال، دولت استاني، شهرداريها، شرکتها و برخي مراکز مذهبي و آموزشي صادر مي شود. اوراق قرضه ممکن است از پشتوانه داراييهاي فيزيکي به عنوان وثيقه برخوردار باشد يا اينکه بر اساس اعتبار وام دهنده (دولت فدرال و ...) صادر گردد. اوراق قرضه اي که بر اساس اعتبار وام دهنده صادر مي شوند و وثيقه فيزيکي ندارند اصطلاحا Debenture ناميده مي شوند.

سهام

سهام عموما با واژه هاي Stock يا Share شناخته شده و نشاندهنده مالکيت دارنده آن در داراييهاي شرکت است. به طور کلي سهامدار يکي از شرکاي شرکت است که متناسب با ميزان سهم خود از سود شرکت سهم برده و بسته به نوع سهامي که در اختيار دارد ممکن است از حق راي در تصميم گيريهاي عمده برخوردار باشد.

سهام داراي انواع مختلفي مي باشد و سهامداران متناسب با نوع سهامي که در اختيار دارند از حقوق متفاوتي برخوردار هستند. سهام به طور کلي به دو دسته سهام عادي (Common Shares) و سهام ممتاز (Preferred Shares) تقسيم مي شوند.

سهام عادي به دارنده خود حق اعمال راي در مجامع عمومي شرکت را مي دهد و در صورت تقسيم سود (Dividend) توسط شرکت، دارنده سهام عادي سود دريافت مي نمايد. در عوض سهام ممتاز بدون حق راي بوده ولي پرداخت مبلغ ثابتي از سود را در هر سال به دارنده آن تضمين مي نمايد و اين سود بايستي قبل از سود سهام عادي پرداخت شود. حتي در صورتي که شرکت به هر دليل ورشکسته شود سهام ممتاز نسبت به سهام عادي از اولويت بازيافت سرمايه برخوردار خواهند بود.

 

صندوقهای (شرکتهای) سرمایه گذاری

شرکتها يا تراستهايي هستند که به نيابت از مشتريان خود سرمايه گذاري نموده؛ سود يا زيان حاصل از اين فعاليتها مستقيما به سرمايه گذاران بازمي گردد و در اين ميان مديران صندوق هزينه هاي مديريتي دريافت مي نمايند.اين شرکتها که Mutual Fund نام دارند با انتشار سهام که اصطلاحا Unit ناميده مي شود اقدام به جمع آوري منابع مالي و سرمايه گذاري در اوراق بهادار مي نمايند. ويژگي سرمايه گذاري در اين صندوقها در مقايسه با سهام، برخورداري از مديريت حرفه اي سرمايه گذاري مي باشد. اين سرمايه گذاري براي آندسته از افرادي که دانش و فرصت سرمايه گذاري حرفه اي ندارند بسيار مفيد بوده و در مقايسه با سهام از ريسک به مراتب کمتري برخوردار است.

 
ابزار مشتقه:

اين نوع سرمايه گذاري که از ريسک بالايي برخوردار است مناسب سرمايه گذاراني است که قدرت ريسک پذيري بالايي داشته و از دانش لازم نيز برخوردار باشند. اين نوع سرمايه گذاري عمدتا ابزاري هستند که به پشتوانه اوراق بهادار مالي نظير سهام يا شاخص سهام به وجود مي آيند.


اين ابزار به دليل پيچيدگي خاص خود در مقاله اي جداگانه مورد بررسي قرار خواهند گرفت ليکن در اينجا به طور مختصر به انواع ابزار مشتقه اشاره مي گردد.

 
ابزار مشتقه به دو دسته قراردادهاي اختيار معامله (Options) و قراردادهاي آتي (Futures) تقسيم مي شوند. قراردادهاي اختيار به دارنده آن اختيار (و نه اجبار) خريد يا فروش اوراق بهادار در زماني خاص با قيمتي خاص را مي دهد در حاليکه قرارداد آتي زمان، مقدار و قيمت معامله اي در آينده را از هم اکنون مشخص مي نمايد.

 
همانگونه که ملاحظه مي شود درک مفهوم ابزار مشتقه دشوارتر از ساير اوراق بهادار است و لازم است تا در موقع مناسب به آن پرداخته شود.

 

  آرشیو مقالات