بازدۀ حقوق صاحبان سهام ROE چیست؟

ROE بعنوان معیار ارزیابی کارآیی مدیریت شرکت در رابطه با استفاده از دارایی های شرکت برای بدست آوردن سود محسوب می شود

بازدۀ حقوق صاحبان سهام- ROE معیاری از عملکرد مالی است که با تقسیم درآمد خالص بر سهم سهامداران بدست می آید. از آنجاییکه سهم سهامداران برابر با دارایی های شرکت منهای قرض آن است، ROE می تواند بعنوان بازدۀ دارایی خالص نیز در نظر گرفته شود.

ROE بعنوان معیار ارزیابی کارآیی مدیریت شرکت در رابطه با استفاده از دارایی های شرکت برای بدست آوردن سود محسوب می شود. ROE بصورت درصد مشخص می گردد و در صورتیکه درآمد خالص و دارایی هر دو اعدادی مثبت باشند، می تواند برای هر شرکتی محاسبه گردد. درآمد خالص قبل از پرداخت سود سهام به سهامداران عادی و بعد از اینکه سود سهام به صاحبان سهام ممتاز و بهره ها به وام دهندگان پرداخت شد، محاسبه می شود.
فرمول بازدۀ حقوق صاحبان سهام (ROE) به اینصورت است:

بازدۀ حقوق صاحبان سهام - ROE = سود خالص تقسیم بر سهم سهامداران

درآمد خالص = میزان درآمد، هزینه های خالص، و مالیات که یک شرکت در یا بازه تولید می کند.

متوسط سهم سهامداران = با افزودن سهم در ابتدای دوره محاسبه می شود.

ابتدا و انتهای دوره ای که درآمد خالص بدست می آید، باید با هم مطابقت داشته باشند.

چگونگی محاسبۀ بازدۀ حقوق صاحبان سهام- ROE

درآمد خالص آخرین سال مالی و یا 12 ماه پیگیری اسناد در صورتحساب سود و زیان بدست می آید- مجموع فعالیت های مالی در یک دوره. سهم سهامداران از ترازنامه بدست می آید- تراز جاری از کل تاریخچۀ تغییرات در دارایی ها و بدهی های یک شرکت. بنظر می رسد بدلیل ناهماهنگی بین دو صورت مالی، بهترین شیوۀ محاسبۀ ROE بر اساس سهم متوسط در یک بازۀ زمانی باشد. می توانید اطلاعات بیشتری در رابطه با محاسبۀ ROE کسب کنید.
بازدۀ حقوق صاحبان سهام چه اطلاعاتی در اختیار شما قرار می دهد؟

بازدۀ حقوق صاحبان سهام (ROE) خوب یا بد، بستگی به آنچه دارد که برای سهامداران دیگر طبیعی محسوب می شود. بعنوان مثال، تسهیلات در مقایسه با میزان ناچیز درآمد خالص، دارایی ها و بدهی های زیادی در ترازنامۀ مالی خود دارند. یک ROE عادی در بخش تسهیلات می تواند 10 درصد یا کمتر باشد. یک شرکت فناوری یا خرده فروش با ترازنامۀ مالی کمتر احتمالا سطحی حدود 18 درصد یا بیشتر دارد.

یک قانون نانوشته این است که ROE ای برابر و یا کم ی بالاتر از سطح متوسط دیگر اعضای گروه سهامداران را هدف قرار دهید. بعنوان مثال تصور کنید که یک شرکت، TechCo، ROE ثابت 18 درصدی یا بیشتر را در مقایسه با دیگر شرکت ها که ROE 15 درصدی داشته اند، در چند سال اخیر بدست آورده است. در اینصورت، سرمایه گذار نتیجه می گیرد که مدیریت TechCo ، با استفاده از دارایی های شرکت سود بالای حد متوسطی را بدست آورده است.

نرخ های نسبتا بالا و پایینِ ROE به طور قابل توجهی در یک گروه صنعتی یا بخش با بخش و گروه دیگر متفاوت خواهد بود. وقتی برای ارزیابی یک شرکت در مقابل شرکت مشابه دیگر بکار رود، معنادار خواهد شد. روش میانبر برای سرمایه گذاران این است که بازدۀ حقوق صاحبان سهام را نزدیک به میانگین دراز مدت S&P 500 (14%) بعنوان نرخ قابل قبول در نظر بگیرند و هر مقدار پایین تر از 10 درصد ضعیف محسوب شود.
نکات اصلی

• بازدۀ حقوق صاحبان سهام میزان کارآیی مدیریت در استفاده از دارایی های شرکت برای تولید سود را ارزیابی می کند.

• ROE بد یا خوب بستگی به آنچه برای صنعت یا شرکت های دیگر طبیعی است دارد.

• بعنوان یک میانبر، سرمایه گذاران می توانند بازدۀ حقوق صاحبان سهام را نزدیک به میانگین دراز مدت S&P 500) 14%) بعنوان نرخ قابل قبول در نظر بگیرند و هر مقدار پایین تر از 10 درصد ضعیف محسوب شود.
مثالی از چگونگی استفاده از بازدۀ حقوق صاحبان سهام- ROE
بعنوان مثال، تصور کنید که یک شرکت درآمد سالانۀ 180000 دلار و بازدۀ حقوق صاحبان سهام سهامداران 12000000 دلار دارد. ROE این شرکت بصورت زیر محاسبه می شود:

• 15 درصد، یا 1800000 دلار/ 12000000 دلار = 15 درصد
شرکت اپل (NASDAQ: AAPL) را در نظر بگیرید- برای سال مالی که در 29 سپتامبر 2018 به پایان رسیده است این شرکت 59.5 بیلیون دلار درآمد خالص داشته است. در پایان سال مالی، سهم سهامداران در مقایسه با ابتدای سال که 134 بیلیون دلار بود، 107.1 بیلیون دلار شده است. بنابراین، بازدۀ حقوق صاحبان سهام شرکت اپل 49.4 درصد یا 59.5 بیلیون دلار (107.1 بیلیون دلار بعلاوۀ 134 بیلیون دلار/ 2) می باشد.
در مقایسه با سایر رقبا، شرکت اپل ROE بالایی کسب کرده است. آمازون (NASDAQ: AMZN) بازدۀ حقوق صاحبان سهام 27 درصدی، مایکروسافت (NASDAQ: MSFT) 23 درصد، و گوگل (NASDAQ: GOOGL) 12 درصد داشتند.

 

حتما بخوانید: بازدۀ متوسط حقوق صاحبان سهم (ROAE) چیست؟

 

 

استفاده از ROE برای تخمین نرخ رشد

نرخ رشد پایدار و نرخ رشد سود سهام را می توان با استفاده از ROE و با فرض اینکه این نسبت تقریبا برابر است یا به طور متوسط بالاتر از میانگین گروه های دیگر است، محاسبه کرد. اگرچه این امر ممکن است چالش برانگیز باشد، اما می تواند مکان مناسبی برای توسعۀ تخمین های آینده در مورد نرخ رشد سهام و نرخ رشد سود سهام آن باشد. این دو محاسبات توابع یکدیگر هستند و می تواند برای مقایسه آسان تر بین شرکت های مشابه مورد استفاده قرار گیرد.

به منظور برآورد نرخ رشد آیندۀ شرکت، ROE را ضرب در نسبت نگهداری شرکت کنید. نسبت نگهداری، درصد درآمد خالص است که بمنظور رشد آینده توسط یک شرکت "حفظ" می شود. دو شرکت با ROE و درآمد خالص مشابه ولی نسبت نگهداری متفاوت را در نظر بگیرید. شرکت اول، DivCo، ROE 15 درصدی دارد و 30 درصد از درآمد خالص خود را به سهامداران در سود سهام می پردازد، یعنی DivCo 70 درصد از درآمد خالص خود را حفظ می کند. شرکت دوم، GrowthCo، نیز ROE 15 درصدی دارد ولی تنها 10 درصد از درآمد خالص خود را به سهامداران ارائه می کند و 90 درصد را حفظ می کند.

نرخ رشد برای DivCo، 10.5 درصد یا ROE برابر نسبت نگهداری است که می شود 15 درصد برابر 70 درصد. نرخ رشد GrowthCo 13.5 درصد یا 15 درصد برابر 90 درصد است. این تجزیه و تحلیل به عنوان مدل رشد پایدار معرفی می گردد. سرمایه گذاران می توانند از این مدل برای برای تخمین آینده و شناسایی سهام هایی که ممکن است به دلیل پیشروی از توانایی رشد پایدار خود خطرناک باشند، استفاده کنند. سهامی که کندتر از نرخ پایدار خود حرکت کند ممکن است کم ارزش محسوب گردد و یا بازار آنها را بعنوان نشانه های خطرناکی از شرکت در نظر بگیرد. در هر صورت، نرخ رشدی که بسیار بالاتر و پایین تر از نرخ پایدار باشد، باید مورد بررسی دقیق تری قرار گیرد.

این مقایسه نشان می دهد GrowthCo گزینۀ بهتری به نسبت DivCo است ولی مزایای نرخ سود بالاتر که ممکن است برای برخی از سرمایه گذاران جذاب باشد را نادیده می گیرد. می توانیم محاسبات را تغییر دهیم تا نرخ رشد سود سهام که برای سرمایه گذاران بسیار مهم است را تخمین بزنیم. نرخ رشد سود سهام می تواند به ضرب ROE در نرخ پرداخت سود بدست آید. نرخ پرداخت سود درصد درآمد خالصی است که از طریق سود سهام به سهامداران عادی بازگردانده می شود. این فرمول نرخ رشد سود سهام را در اختیار ما قرار می دهد که به نفع DivCo است.

نرخ رشد سود سهام DivCo 4.5 درصد یا ROE برابر نرخ پرداخت سود است که می شود 15 برابر 30 درصد. نرخ رشد GrowthCo 1.5 درصد یا 15 درصد برابر 10 درصد است. در هر صورت، نرخ رشدی که بسیار بالاتر و پایین تر از نرخ پایدار باشد، باید مورد بررسی دقیق تری قرار گیرد.

استفاده از ROE برای شناسایی مشکلات

منطقی است که تعجب کنید که آیا ROE متوسط یا کمی بالاتر از حد متوسط، بهتر از ی دو یا سه برابر و یا حتی بالاتر از حد متوسط دیگر گروه ها است یا خیر. آیا سهام با ROE بالاتر با ارزش تر نیست؟ گاهی اوقات ROE بسیار بالا در صورتیکه درآمد خالص در مقایسه با سهم بسیار بالا باشد، امری مثبت تلقی می شود. اگرچه در بیشتر موارد، ی بالا به دلیل سهم کمتر در مقایسه با درآمد خالص است که نشان دهندۀ خطر می باشد.

اولین مشکل دربارۀ ROE بالا می تواند مربوط به سود ناپایدار باشد. تصور کنید یک شرکت، LossCo، برای سالها هیچ سودی نداشته است. خسارت های هر سال در ترازنامه و در بخش سهم بعنوان خسارت حفظ شده ثبت شده اند. خسارت ها ارزش منفی دارند و سهم سهامداران را کاهش می دهند. تصور کنید LossCo در سالهای اخیر به سرمایه ای دست یافته و سودمند شده است. مخرج فرمول محاسبۀ ROE در حال حاضر بسیار پس از سالها خسارت، بسیار کوچک است که سبب می شود ROE بصورت گمراه کننده ای بالا باشد.

دومین مورد، بدهی های بیش از حد است. اگر یک شرکت قرض های زیادی داشته باشد، ROE را افزایش می دهد زیرا سهم برابر است بامیزان دارایی ها منهای بدهی ها. هر چه بدهی ها بیشتر شود، سهم کمتر می شود. یکی از اتفاقاتی که ممکن است منجر به وقوع این مورد شود زمانی است که شرکت میزان بالایی قرض می کند تا بدهی خود را پرداخت کند و صاحب سهم شود. این امر سود هر سهم (EPS) را افزایش می دهد اما تاثیری بر نرخ رشد واقعی یا عملکرد ندارد.

در نهایت، درآمد خالص منفی و سهم منفی سهامداران می تواند منجر به ROE بالای غیر طبیعی شود. اگرچه اگر یک شرکت زیان خالص و یا سهم منفی صاحبان سهام داشته باشد، ROE نباید محاسبه گردد. اگر سهم سهامداران منفی باشد، رایج ترین مشکلی که رخ می دهد بدهی بیش از حد و یا سود ناپایدار خواهد بود. اگرچه استثناهایی برای این قانون وجود دارد که برای شرکت هایی است که از پول نقد برای خرید سهام خود استفاده می کنند، صدق می کند. برای بسیاری از شرکت ها، این امر گزینۀ دیگر برای پرداخت سود سهام بشمار می رود و در نهایت منجر به کاهش سود سهام می شود که سبب منفی شدن محاسبات می گردد.

در تمامی موارد، سطوح خیلی بالا یا منفی ROE می تواند بعنوان هشداری برای نرخ رشد سود در نظر گرفته شود. در موارد نادری، نرخ ROE منفی می تواند بعلت پول نقد باشد که برنامه های رها کردن سهام و یا مدیریت عالی باشد اما این امر نتیجه ای نادر است. در هر صورت، ROE منفی نمی تواند با مقادیر مثبت ROE مقایسه شود.

 

حتما بخوانید : شاخص های هزینه

 

تفاوت بین ROE و بازدۀ سرمایۀ سرمایه گذاری شده

در حالیکه بازدۀ حقوق صاحبان سهام بستگی به سود یک شرکت دارد، می تواند مربوط به سهم صاحبان سهام، بازدۀ سرمایۀ سرمایه گذاری شده (ROIC) شود که محاسبات را چند مرحله جلوتر می برد. هدف ROIC محاسبۀ میزان سرمایه بعد از سود سهام است که یک شرکت بر اساس منابع موجود سرمایه، شامل سهم سهامداران، و بدهی ها بدست می آورد. ROE بستگی به این امر دارد که یک شرکت تا چه اندازه از سهم سهامداران استفاده می کند، در حالیکه ROIC برای تعیین این موضوع است که یک شرکت چگونه از تمامی سرمایۀ موجود برای کسب درآمد استفاده می کند.

محدودیت های استفاده از بازدۀ حقوق صاحبان سهام- ROE

بازدۀ حقوق صاحبان سهام بالا ممکن است همیشه مثبت نباشد. ی بسیار بزرگ نشان دهندۀ موارد مختلفی مانند سودهای ناپایدار، و یا بدهی های بیش از حد می باشد. به همین صورت، ی منفی می تواند بعلت این باشد که یک شرکت دارای زیان خالص و یا سهم منفی سهامداران است که نمی تواند برای ارزیابی شرکت بکار رود و یا برای مقایسه با دیگر شرکت ها با ROE مثبت استفاده شود.

 

ترجمه شده در موسسه مطالعات راهبردی سپینود شرق

کلیه حقوق این وبسایت متعلق به موسسه سپینود شرق می باشد.