هفت نکته ضروری در برنامه کسب و کار

هفت نکته ضروری در برنامه کسب و کار

نویسنده: شاهین گلستانی

نگارش یک «برنامه ی کسب و کار» مناسب و خوب، برای یک کسب و کار شخصی، مستلزم زمان، تعهد و پیش فرض های مناسب به همراه «برنامه ی کسب و کار» متناسب از پیش تعیین شده که موفقیت آن پیشتر ثابت شده باشد، است. برای نوشتن یک «برنامه ی کسب و کار» و «خط مشی» موفق و موثر، باید چندین ساعت بدون وقفه در هر هفته و به مدت چندین هفته، بر روی برنامه کار کنید. در کنار آن موارد و نکات هفت گانه ی زیر را به دقت مورد توجه قرار دهید:

۱- چکیده و خلاصه ی «برنامه ی کسب وکار»

* این نکته را در واقع باید پس از پایان کار انجام دهید. مهم ترین نکات و دیدگاه های برنامه را خلاصه کنید. (برای نمونه، مشخص کردن چشم اندازها و پیش بینی های فروش، خط مشی های رشد؛ دلیل نیاز به منابع مالی و چگونگی تامین آن ها؛ محصولات یا خدماتی که عرضه می کنید، رشد و روند بازار، کارکنان کلیدی.)

* این چکیده باید به اندازه ی کافی خلاصه و ساده باشد. جملات، جداول و نمودارهای اصلی و کلیدی را استفاده کنید.

۲- ماموریت و هدف کسب و کار رابیان کنید.

* باید مشخص کنید که کسب وکارتان را در حقیقت به چه منظور انجام می دهید. مشخص‎ کنید ‎که نیازهای مشتریان، کارکنان، خود شما و یا سرمایه گذاران چیست و چگونه می‎خواهید به این نیازها پاسخ دهید. مشخص کردن ماموریت و هدف در «برنامه ی کسب وکار» باید با شور، حرارت و اشتیاق همراه باشد.

۳- توضیحات در مورد تاریخچه وماهیت شرکت.

* شکل حقوقی شرکت چیست؟ کجا مستقر است؟ سوابق تاریخی شکل‎گیری شرکت چیست؟

* کالاها و خدماتی را که در حال حاضر ارایه می کنید، فهرست بندی کنید.

* کالاها و خدماتی را که قصد دارید در آینده ارایه دهید، را فهرست بندی کنید.

* مشخص کنید که مزیت رقابتی شما چیست؟ مشخص کنید که چرا افراد و سایر کسب وکارها که در حال حاضر مشتری شما هستند و از شما خرید می کنند کالا و خدمت شما را به سایر رقبای شما ترجیح می دهند.

۴- تجزیه و تحلیل بازار.

* مشخص کنید که به چه بازارهایی سرویس می دهید. خصوصیات جعرافیایی و جمعیتی را از نظر نوع مردم (برای نمونه ممکن است مشتریان شما مادرانی با فرزندان زیر 7 سال باشند، یا مردان جوان تحصیل کرده و متخصص یا خانواده هایی با درآمد بالا)، اندازه ی کسب وکار (برای نمونه شرکت هایی با کم تر از 10 پرسنل یا شرکت هایی با بیش از 500 کارمند و یا افراد متخصص و حرفه ای مستقل) و هم چنین نوع جغرافیای کاری (برای نمونه، نواحی محلی و نزدیک، کل جغرافیایی یک کشور را، در سطح بین المللی و یا اینترنت) مشخص کنید.

* مشخص کنید که اندازه ی بازار آینده ی شما چه قدر است. بدین منظور می توانید از منابع آماری مختلف که در ارگان ها و سازمان های متولی صنعت شما موجود است، یا از موسسات تحقیقاتی _ آماری و یا منابع آماری اینترنت اندازه ی کل بازار آینده را برآورد کنید.

* روند تغییرات تقاضا را مشخص کنید. تغییرات جمعیتی، جغرافیایی را از نظر مردم، نوع زندگی و کسب وکارها و سلیقه هایی را که بر بازار مؤثر هستند، شناسایی کنید. (برای نمونه از نظر مردم می توانید به افزایش طول عمر، کوچک شدن خانواده ها و تشکیل کسب وکارهای کوچک توجه کنید. از نظر سبک و سیاق زندگی و مشاغل، می توانید به افزایش تعداد مردمی که تنها زندگی می کنند، یا افزایش کسب و کارهایی که «برون سپاری» می کنند، دقت کنید. از نظر سلیقه ها هم برای نمونه می توان به تغییر سلیقه در رنگ ها و یا ورزش های مورد علاقه ی مردم اشاره کرد.(

* مشخص کنید که الگوهای توزیع و خرید به چه شکل هستند. برای نمونه محصولات به شکل خرده فروشی توزیع می شوند یا از طریق اینترنت سفارش داده و خدمات پس از آن ارایه می شوند. روش های رایج توزیع در صنعت شما چیست؟ آیا معیار خریداران مبتنی بر قیمت، اطمینان، اعتبار شرکت و یا کیفیت است.

* رقبای شما به شکل مستقیم و غیرمستقیم چه کسانی هستند؟ برای نمونه ناشران کتاب های کودک، با شرکت های سازنده ی بازی های ویدیو وکامپیوتری رقابت می کنند.

۵- برنامه ی بازاریابی (Marketing Plan)

برای این برنامه باید موارى زیر را مشخص کنید:

* آمیخته بازاریابی (marketing mix). مشخص کنید که از چه روش هایی بازاریابی می کنید؛ پست مستقیم، وب سایت، انتشار یک روزنامه، چاپ مقاله در جراید، یا روش های غیر از آن. مشخص کنید که فعالیت های بازاریابی شما به چه شکل و در چه زمانی اجرا می شوند.

* بودجه ی بازاریابی. مشخص کنید که سیاست شما در قیمت گذاری چیست. آیا می خواهید ارایه کننده ی محصول یا خدمت خود با کم ترین قیمت در بازار باشید یا قصد دارید بالاترین کیفیت و قیمت را ارایه کنید؟

۶- چکیده ی شیوه ی مدیریت سازمان، مدیران و کارکنان.

* مشخص کنید مدیر اجرایی ارشد (CEO)، رییس و معاون سازمان در بازاریابی، رییس و معاون سازمان در بخش فروش، رییس بخش توسعه ی محصولات، رییس و معاونت سازمان در بخش امور مالی و همچنین بخش بازرگانی چه کسانی هستند. چه کسی کالا یا خدمات را تولید می کند و چه کسی به مشتری می فروشد.

* توضیحات مربوط به هر سمت و شغل کلیدی را یادداشت کنید.

* اگر به صورت انفرادی کار می‎کنید، برای تمام فعالیت های مدیریتی و تولیدی جدول زمانی (برنامه بندی شده) تهیه کنید. در این حالت شما باید ساعاتی را در هر روز، یا یک روز را در هفته برای رسیدگی به امور دفترداری، بازاریابی، فروش، توسعه ی محصول و مانند آن اختصاص دهید.

* یا این که مشخص کنید کارکنان، مقاطعه کاران یا مشاورانی که این وظایف را برای شما انجام می دهند، چه کسانی هستند. مقدار پرداختی به هر یک از آن ها چه قدر است؟ جوانب حقوقی و قانونی، همچنین مزایا باید مشخص شوند. بودجه ی لازم برای کارکنان را مشخص و تهیه کنید و برنامه ریزی منظمی برای مرور و رسیدگی به همه ی این فعالیت ها داشته باشید تا اطمینان حاصل کنید که همه چیز به درستی انجام می شود.

۷- صورت های مالی.

* سیستم حسابداری منظم، منسجم و در حد امکان یکپارچه ای داشته باشید تا بتوانید امور مالی را به دقت کنترل کنید. از ترازنامه ، صورت سود و زیان (هم تاریخی و هم پیش بینی شده)، تجزیه و تحلیل نقطه ی سربه سر و دورنمای جریان وجوه نقد، استفاده کنید.

* از طریق منابع و مراجع مربوط به «برنامه ی کسب وکار» یا کتاب های حسابداری، وب سایت ها یا برنامه های نرم افزاری، نمونه ی صورت های مالی را آن چنان که با ماهیت صنعت و کسب وکار شما منطبق و هماهنگ است، استخراج کنید.

تا حد امکان سعی کنید که وقت خود را با پرسش وکمک خواستن از شرکت های مشاوره‎‎ای کوچک، یا حسابداران، مشاوران و محققان بازاریابی برای انجام «برنامه ی کسب وکار» هدر ندهید. سعی کنید که بر اساس ساعاتی که به هر بخش آن اختصاص می دهید و با پیروی از یک نظم و انضباط کاری، «برنامه ی کسب وکار» را خودتان با موفقیت انجام دهید تا بتوانید در کسب و کار هم موفق شوید.