طرح توجیهی مقدماتی احداث کارخانه فراوری ماهی و میگو

طرح توجیهی مقدماتی احداث کارخانه فراوری ماهی و میگو

کارفرما: دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد

محل پروژه: منطقه آزاد چابهار

• به اشتراک بزارید :
• تلگرام
• لینکدین

 

کارفرما:سازمان مناطق آزاد

چکیده طرح مقدماتی

رﺷﺪ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﻬﺎن و ﻧﯿﺎز روزاﻓﺰون ﺑﻪ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ، ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ راﻫﮑﺎرﻫﺎي ﺑﻬﯿﻨﻪ در ﺗﺎﻣﯿﻦ اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻏﺬاﯾﯽ اﺳﺖ، در ﻫﻤﯿﻦ راﺳﺘﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‌ﻫﺎي ﺷﯿﻼﺗﯽ از ﺟﺎﯾﮕﺎه وﯾﮋه‌اي ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده و ﻣﯽ‌ﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮑﯽ از ﻣﺤﻮرﻫﺎ و راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﮐﺸﻮر ﺑﺎﺷﺪ. اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ آﺑﺰﯾﺎن ﻣﺮﻫﻮن اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ در زﯾﺮ ﺑﺨﺶ آﺑﺰي‌ﭘﺮوري اﺳﺖ. درﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﯿﺰان ﺻﯿﺪ آﺑﺰﯾﺎن در ﻃﯽ دو دﻫﻪ اﺧﯿﺮ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻮده و ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ اﻧﺪﮐﯽ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ‌دﻫﺪ. روﻧﺪ رو ﺑﻪ رﺷﺪ ﭘﺮورش ﻣﯿﮕﻮ در ﺟﻬﺎن ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺑﺎﻻي آن و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ‌ﻫﺎي ﺑﺎﻟﻘﻮه در ﺧﺼﻮص اراﺿﯽ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﭘﺮورش ﻣﯿﮕﻮ در ﻧﻮار ﻟﻢ ﯾﺰرع ﺳﺎﺣﻞ ﺟﻨﻮﺑﯽ ﮐﺸﻮر و ﻧﯿﺰ ﺷﺮاﯾﻂ اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺧﺼﻮﺻﺎً ارزآوري و اﺷﺘﻐﺎﻟﺰاﯾﯽ اﯾﻦ ﺻﻨﻌﺖ‌، ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﯿﻼت اﯾﺮان را ﺑﺮ آن داﺷﺖ ﺗﺎ در ﻗﺎﻟﺐ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‌ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ‌اي دوﻟﺖ در زﯾﺮ ﺑﺨﺶ ﺷﯿﻼت، ﺗﮑﺜﯿﺮ و ﭘﺮورش ﻣﯿﮕﻮ را در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺎﺣﻠﯽ ﮐﺸﻮر ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﺮوﯾﺞ ﮐﺮده ﺗﺎ از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺿﻤﻦ ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﻋﺮﺿﻪ ﺑﺨﺸﯽ از ﻣﻮاد ﭘﺮوﺗﺌﯿﻨﯽ داﺧﻞ، ﺑﺎ ﺻﺪور اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮل، ارزآوري ﺑﺎﻻﯾﯽ را در ﻗﺎﻟﺐ اﻗﺘﺼﺎد ﺑﺪون ﻧﻔﺖ، دﻧﺒﺎل ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﮑﺜﯿﺮ و ﭘﺮورش ﻣﯿﮕﻮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺴﻮ، ﻋﻠﯽ رﻏﻢ ﻋﺪم وﺟﻮد ﺳﺎﺑﻘﻪ و ﻗﺪﻣﺖ، از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺰارع ﭘﺮورش و ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﮑﺜﯿﺮ ﺑﺎ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﮔﺮدﯾﺪ. سرانه مصرف آبزیان در کشور در سال 1384 حدود 5.7 کیلوگرم و در سال 1395 معادل 10.6 کیلوگرم بوده است، این در حالی است که سرانه مصرف آبزیان در دنیا 16 کیلوگرم است. طبق آمار منتشره از اداره کل شیلات کشور تنها 54 درصد ایرانیان ماهی و میگو مصرف میکنند.
منطقه آزاد چابهار به‌عنوان تنها منطقه آزاد واقع در دهانه اقیانوس هند با دسترسی به بازارهای شبه‌قاره هند و نیز قرار گرفتن آن درکریدور بین‌المللی هندوستان تا روسیه و اتصال آسیای میانه و افغانستان به آب‌های آزاد به دنبال تبدیل خود به مرکز سرمایه‌گذاری، تجارت و ترانزیت بین کشورهای مذکور می‌باشد. بهره‌گیری از منابع شیلاتی و دریایی نظیر جلبک‌های دریایی و میگو و ماهی به‌عنوان یکی دیگر از قابلیت‌های منطقه و توسعه اقتصادی بخش‌های بالادست و پائین‌دست آن برای توسعه جامعه محلی برخوردار از تجربیات سنتی در این حوزه، بهره‌گیری از ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر مانند باد، خورشید، زمین گرمائی، امواج و غیره که از توانمندی‌های محیطی منطقه می‌باشد و تولید محصولات و تجهیزات وابسته به این بخش و تأمین انرژی موردنیاز بسیاری از صنایع، فعالیت‌های کشاورزی و خدماتی از این طریق، بهره‌گیری از ظرفیت‌های معدنی و استقرار صنایع فرآوری کانی‌های فلزی و غیرفلزی خود، ظرفیت‌های صنایع فولاد و مجتمع پتروشیمی نگین مکران، با تکمیل و توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و منابع انرژی، به‌عنوان محورهای مهم برنامه‌های توسعه و جذب سرمایه‌گذار منطقه آزاد چابهار است. اين درحاليست كه حاکمیت قوانین و مقررات انگیزشی و تسهیل گر فعالیت های اقتصادی در اين منطقه از جمله معافیت‌های مالیاتی 20 ساله بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی، معافیت مالیات بر ارزش افزوده مستثنی بودن از مقررات واردات و صادارت، سرزمین اصلی، آزادی ورود و خروج سرمایه و سود حاصل از سرمایه گذاری و فاضی کسب و کار سهل و آسان نسبت به سرزمن اصلی بستر بسیار مناسبی برای انواع فعالیت‌های اقتصادی سودآور از جمله پروژه حاضر می‌باشد.
چابهار و کنارک با داشتن بیش از 300 کیلومتر نوار ساحلی، 11 بندر ماهیگیری و جایگاه تخلیه صید، حدود 2400 فروند شناور لنج و قایق، 35 تعاونی صیادی، ایجاد اشتغال برای حدود 100 هزار نفر صیاد به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم، 42 درصد سهم صید بین استان‌های جنوبی و 40 درصد صید کل کشور، سهم مهمی در زمینه شیلات کشور برخوردار است.
هشت اسکله صید و تخلیه ماهی، 100 کارخانه فرآوری و بسته‌بندی ماهی و میگو، چهار موج‌شکن و 2 هزار و 400 لنج و قایق در چابهار و کنارک وجود دارد و 42 درصد صید در آب‌های اقیانوسی سیستان و بلوچستان انجام می‌شود. 11 بندر و تخلیه گاه صید نقش بسیاری مهمی در پهلوگیری شناورها و تخلیه و بارگیری آبزیان و مایحتاج ملوانان و صیادان دارند. چابهار و کنارک از بین ۳۲ کشور ساحلی اقیانوس هند رتبه اول صید در غرب اقیانوس هند و رتبه دوم صید در کل اقیانوس هند بعد از اندونزی را دارد. در محدوده شهرستان‌های چابهار و کنارک حدود 25 هزار صیاد فصلی و دائمی با 2 هزار و 330 فروند شناور صیادی (930 فروند لنج و هزار و 400 قایق) سالانه بیش از 250 هزار تن آبزیان (ماهی و میگو) صید میکنند.
مزایای احداث کارخانه فراوری ماهی و میگو در چابهار:
• شناسایی بیش از 100 هزار هکتار مکان مناسب در پهنه آبی سواحل مکران جهت پرورش آبزیان در قفس
• تعیین 11 زون در سواحل استان برای اجرای طرح پرورش ماهیان دریایی در قفس
• وجود 9 بندر صیادی و 6 موج‌شکن چندمنظوره در نوار ساحلی از شرق تا غرب استان.
• نیروی کار بومی ماهر و آشنا با فنون دریانوردی و آبزی‌پروری در قفس.
• کیفیت آب مناسب و عاری از هرگونه آلودگی صنعتی در سواحل استان.
• عمق مناسب آب در حداقل فاصله از ساحل.
لذا با توجه به مزیت‌های فوق الاشاره برای احداث کارخانه فرآوری ماهی و میگو و همچنین وجود شهرک شیلات در این منطقه، چابهار به‌عنوان تنها بندر اقیانوسی ایران پتانسیل مناسبی برای احداث این طرح دارد، زیرا علاوه بر جلوگیری از هدر رفت و فساد آبزیان صید شده باعث رونق اقتصادی و اشتغال و کاهش بیکاری در استان سیستان و بلوچستان می‌شود.
هدف از اجرای طرح، احداث مجتمع کارخانه فرآوری ماهی و میگو به ظرفیت 1000 تن در سال در منطقه آزاد چابهار است. اطلاعات و آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، نشان می¬دهد در سطح کشور تعداد 229 واحد تولید فراورده‌های ماهی و میگو با ظرفیت اسمی 187,935 تن وجود دارد. هزینه‌های سرمایه‌گذاری کل برای راه‌اندازی این واحد تولیدی 426,407 معادل میلیون ریال شامل 240,565 میلیون ریال سرمایه در گردش و 162,442 میلیون ریال سرمایه‌گذاری ثابت و 23,400 میلیون ریال سود دوران مشارکت طرح می‌باشد. لذا نرخ بازده داخلی طرح از دیدگاه کل سرمایه‌گذاری (IRR) معادل %34.03 درصد و دوران بازگشت سرمایه حدود 4.7 سال برآورد شده است. بر اساس مطالعات حاضر سرمایه‌گذاری پروژه مذکور از توجیه‌پذیری اقتصادی بالایی برخوردار خواهد بود.

خلاصه طرح