طرح توجیهی مقدماتی احداث کارخانه فراوری محصولات خرما

طرح توجیهی مقدماتی احداث کارخانه فراوری محصولات خرما

کارفرما: دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد

محل پروژه: منطقه آزاد چابهار

• به اشتراک بزارید :
• تلگرام
• لینکدین

 

کارفرما:سازمان مناطق آزاد

چکیده طرح مقدماتی

ایران با دارا بودن شرایط مناسب برای کشت خرما، از نظر سطح زیر کشت دارای مقام دوم جهان، از نظر مقدار صادرات با 1/34 درصد مقام اول و از لحاظ ارزش صادرات با 8/12درصد دارای مقام دوم جهان می‌باشد. خرما علاوه بر نقش تغذیه‌ای و درآمدی که برای استان‌های جنوبی کشور دارد به‌عنوان یک محصول عمده صادرات غیرنفتی کشور محسوب می‌شود و صادرات آن دارای قدمت طولانی است. خرما میوه‌ای است با ارزش غذائی بالا که به علت دارا بودن مواد قندی قابل‌توجه (حدود 70%) علاوه بر مصرف غذایی، در صنعت نیز موارد استفاده فراوان دارد.
مصارف مختلف خرما در صنعت شامل شیره خرما، شهد خرما (عسل خرما)، قند مایع، سرکه خرما، الکل، عصاره نوشابه، کلمپه خرما، حلوای خرما، شکلات‌ صبحانه خرما، چیپس ساده خرما، چیپس طعم دار خرما، لواشک خرما، خرما بریز، شکلات جامد خرما، سس، رب، ترشی، کمپوت، مارمالاد، مربا و خوراک دام می‌باشد و از هسته آن روغن کربن اکتیو، لوریل الکل، مواد مؤثر سطحی، پماد هسته خرما (برای رشد مژه‌ها) و از ضایعات آن در ترکیب خوراک دام و طیور و از برگ خرما در ساخت انواع ظروف بافتنی، حصیر و از تنه و چوب خرما در کارخانه‌های نئوپان‌سازی و کاغذسازی و همین‌طور پوشش ساختمان‌ها و پل‌ها استفاده می‌کنند.
این منطقه به عنوان تنها منطقه آزاد واقع در دهانه اقیانوس هند با دسترسی به بازارهای شبه‌قاره هند و نیز قرار گرفتن آن در کریدور بین‌المللی هندوستان تا روسیه و اتصال آسیای میانه و افغانستان به آب‌های آزاد به دنبال تبدیل خود به مرکز سرمایه‌گذاری، تجارت و ترانزیت بین کشورهای مذکور می‌باشد. بهره‌گیری از منابع شیلاتی و دریایی نظیر جلبک‌های دریایی به‌عنوان یکی دیگر از قابلیت‌های منطقه و توسعه اقتصادی بخش‌های بالادست و پائین‌دست آن برای توسعه جامعه محلی برخوردار از تجربیات سنتی در این حوزه، بهره‌گیری از ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر مانند باد، خورشید، زمین گرمائی، امواج و غیره که از توانمندی‌های محیطی منطقه می‌باشد و تولید محصولات و تجهیزات وابسته به این بخش و تأمین انرژی موردنیاز بسیاری از صنایع، فعالیت‌های کشاورزی و خدماتی از این طریق، بهره‌گیری از ظرفیت‌های معدنی و استقرار صنایع فرآوری کانی‌های فلزی و غیرفلزی خود، ظرفیت‌های صنایع فولاد و مجتمع پتروشیمی نگین مکران، با تکمیل و توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و منابع انرژی، به‌عنوان محورهای مهم برنامه‌های توسعه و جذب سرمایه‌گذار و دستور کار پیش روی سازمان منطقه آزاد چابهار قرارگرفته است.
حمل‌ونقل کالا، تجارت منطقه‌ای، بارگیری و تخلیه محموله‌های سنگین و حمل‌ونقل و انتقال محصولات به کشورهای همسایه ازجمله عمان، هند و پاکستان، ترانزیت کالا به جمهوری‌های آسیای میانه ازجمله فرصت‌های منطقه برای سرمایه‌گذاری یا راه‌اندازی یک کسب‌وکار در آن است. اين درحاليست كه حاکمیت قوانین و مقررات انگیزشی و تسهیل گر فعالیت های اقتصادی در اين منطقه از جمله معافیت های مالیاتی 20 ساله بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی، معافیت مالیات بر ارزش افزوده مستثنی بودن از مقررات واردات و صادارت، سرزمین اصلی، آزادی ورود و خروج سرمایه و سود حاصل از سرمایه گذاری و فضای کسب و کار سهل و آسان نسبت به سرزمین اصلی بستر بسیار مناسبی برای انواع فعالیت های اقتصادی سودآور از جمله پروژه حاضر می‌باشد.
هرساله بخش اعظمی از خرمای کشور که قابلیت مصرف تازه خوری ندارد، به شکل‌های مختلف از گردونه ارزش‌افزایی خارج می‌گردد. علت اساسی آن نیز اندک بودن واحدهای صنعتی تولید فرآورده‌های جانبی خرما می‌باشد. این مسئله مسلماً از دست دادن فرصت‌های اشتغال، عدم ارز‌آوری مناسب و عواید اقتصادی کم‌تر را به‌دنبال دارد. استان سیستان و بلوچستان که یکی از مناطق عمده تولید خرما در کشور می‌باشد، از این مقوله مستثنا نبوده و نبودن واحدهای صنعتی با تکنولوژی مناسب در امر فرآورده‌های جنبی باعث عدم ارزش‌افزایی مناسب خرما گردیده‌است. سال گذشته از محصولات خرما فرآوری شده درآمدی بیش از یک میلیارد و 500 میلیون ریال معادل 150 میلیون تومان کسب شد. با توجه به برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده بر اساس اهداف برنامه ششم توسعه کشور، پیش‌بینی مصرف فرآورده‌های غذایی موردنیاز کشور در طول برنامه رشد ۴۰ درصدی خواهد داشت. که خود این امر از مزیت‌های سرمایه‌گذاری در این حوزه می‌باشد.
از طرفی سرانه مصرف خرما و محصولات خرما طی 5 سال گذشته از 3 کیلوگرم در سال به ازای هر نفر به 5 کیلوگرم در سال در سال 1396 رسیده است که این امر نشان‌دهنده افزایش تمایل به استفاده از خرما و جایگزین کردن محصولات خرما به‌جای مواد قندی مصنوعی دارد. این در حالیست که سرانه مصرف خرما در کشورهای عربی و حوزه خلیج‌فارس حدود 12 کیلوگرم در سال است. میزان تولید خرما در سال 1396 حدود 1,141,721 کیلوگرم و میزان تولید محصولات خرما حدود 36 هزار تن در سال می‌باشد. بررسی میزان تولید خرما و محصولات خرما نشان می‌دهد که حدود 3 درصد از خرمای تولید فراوری‌شده و به محصولات خرما تبدیل می‌شود اما این نسبت هرساله یک رشد 8 درصدی را تجربه می‌کند که نشان از تمایل عموم به جایگزینی محصولات خرما در سبد غذایی‌شان دارد.
هدف از اجرای طرح، احداث کارخانه تولید خمیر و شیره خرما به ظرفیت یک‌تن در ساعت و 2500 تن در طول یک‌سال است. طرح از ابتدای سال 1398 با 30 نفر پرسنل با 70 درصد ظرفیت عملی و در یک شیفت 12 ساعته در روز و 300 روز کاری در سال آغاز به بهره‌برداری خواهد کرد و در سال1401 به 100 درصد ظرفیت عملی خواهد‌رسید.
سرمایه‌گذاری طرح حاضر حدود 54 میلیارد ریال بوده که با احتساب حدود 103 میلیارد ریال سرمایه در گردش و 7.7 میلیارد ریال سود دوران مشارکت کل سرمایه‌گذاری طرح حدود 164.7 میلیارد ریال خواهد بود. در این طرح نرخ بازده داخلی طرح از دیدگاه کل سرمایه‌گذاری (IRR) معادل37.91 درصد و دوره بازگشت سرمایه 4.5 سال محاسبه شده است. بر اساس مطالعات انجام شده سرمایه‌گذاری برای احداث کارخانه تولید خمیر و شیره خرما در منطقه آزاد چابهار از توجیه‌پذیری اقتصادی بالایی برخوردار خواهد بود.

خلاصه طرح

لیست پروژه های بسته سرمایه گذاری مناطق آزاد