طرح توجیهی مقدماتی احداث پالایشگاه مقیاس کوچک – مینی ریفاینری
کارفرما: دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد
محل پروژه: منطقه آزاد اروند
کارفرما:سازمان مناطق آزاد
چکیده طرح مقدماتی
پالایشگاه‌های نفت با هدف تبدیل نفت خام یا میعانات گازی به فرآورده‌های قابل استفاده توسط مصرف‌کنندگان ایجاد می‌شوند. بدون شک دسترسی به منابع خوراک هیدروکربنی، بزرگی و تنوع بازار فرآورده‌های پالایشگاهی و فن-آوری‌های منجر به تولید اقتصادی این محصولات، از مهمترین عوامل موثر بر مکان احداث پالایشگاه و همچنین ظرفیت آنها می‌باشند. عمومی شدن استفاده از فرآورده‌هاي نفتي در کلیه نقاط کشور، رشد جمعیت شهرها و در نتیجه پراکندگی مراکز مصرف، وجود خطوط لوله نفت خام در گستره بزرگتری از کشور، افت تولید میادین نفت و گاز بزرگ، لزوم به تولید رساندن میادین کوچکتر در اقصی نقاط کشور، امکان واردات نفت خام از مبادی خارج کشور و همچنین دستیابی به فناوری‌های جدیدتر و اقتصادی، توجیهات مناسبی برای احداث پالایشگاه‌های کوچک و پراکنده در سطح کشور می‌باشند.
به این لیست از دلایل می‌توان توجیهاتی نظیر افزایش ضریب اطمینان در امنیت ملی در اثر پراکنده‌کردن واحدهای تولید فرآورده‌های نفتی را افزود. همچنین در خصوص کشورهایی همانند ایران که از وسعت سرزمین بالایی برخوردارند پراکنده کردن واحدهای تولید فرآورده با ملاحظه دسترسی به منابع خوراک، منجر به کاهش هزینه حمل و نقل فرآورده‌ها می‌گردد. مینی‌ریفاینری واحدهای کوچک تولید فرآورده‌های پالایشگاهی با ظرفیت 200 تا 20000 بشکه در روز است که توانایی تولید فرآورده‌های قابل استفاده توسط مصرف‌کنندگان نهایی را دارا می‌باشند.
یکی از سیاست‌های کلان صنعت نفت ساخت و راه‌اندازی واحدهای کوچک پالایشگاهی در استان‌های مختلف کشور است. منطقه آزاد اروند با قابلیت‌های مختلف از جمله ترانزیت چند وجهی، جاده‌های دسترسی، وجود صنایع فعال، آب فراوان و موقعیت استراتژیک، نزدیکی به منابع نفتی و برخورداری از پالایشگاه بزرگ آبادان، مکانی مناسب برای سرمایه‌گذاری است. امکان ترانزیت کالا از کشورهای مختلف از جمله کشورهای حوزه خلیج فارس و شرق آسیا به عراق و کشورهای حوزه قفقاز در این منطقه وجود دارد. از آنجایی که بازار کشور عراق در حال حاضر نیازمند واردات کلان از منطقه می‌باشد و با توجه به همجواری با منطقه آزاد اروند و امکانات ترانزیتی، این منطقه می‌تواند به عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها در ترانزیت کالا به کشورهای حوزه خلیج فارس و حوزه قفقاز باشد. برخورداری منطقه از حمل و نقل ترکیبی (چهار نوع حمل و نقل) این منطقه را در موقعیت ممتازی از لحاظ ترانزیتی قرار داده است. این منطقه با قرار گرفتن در مرز با بخش جنوبی عراق به‌عنوان پایانه بزرگ مبادلات تجاری با این کشور از یک‌سو و قطب پالایشی و تولیدی فرآورده‌های نفتی آبادان و صنایع فراساحلی عظیم با 8 پالایشگاه کوچک و شرکت‌های تأسیسات دریایی قرارگرفته است و به دنبال توسعه و تسهیل مبادلات تجاری و صادرات به جنوب عراق و توسعه صنایع باهدف صادرات خدمات فنی برای صنایع دریایی، نفت و گاز و پتروشیمی است.
ضمن آنکه مزیتها و مشوقهای متعدد ناشی از برقراری نظام حقوقی و قانونی مناطق آزاد از جمله معافیتهای مالیاتی 20 ساله و دائمی ارزش افزوده، مستثنی بودن واردات از مواد اولیه و تجهیزات از مقررات عمومی واردات و صادرات کشور، عدم نیاز به ویزای قبل از ورود به منطقه برای اتباع خارجی، تضمین سرمایه گذاری خارجی، عدم محدودیت در درصد مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی، فضای کسب و کار مناسبتر و ... بطور حتم توجیه‌پذیری هرگونه فعالیتی را در این منطقه فزونتر خواهد کرد.
بررسی¬های مالی نشان می¬دهد کل هزینه¬های طرح به مبلغ 277,098 میلیون ریال شامل 180,415 میلیون ریال سرمایه ثابت، 52,403 میلیون ریال سرمایه درگردش، 136,000 میلیون ریال تسهیلات بلند‌مدت ریالی و 44,280 میلیون ریال تسهیلات سود دوران مشارکت است. در صورت تحقق مفروضات و پيش‌بيني‌هاي انجام‌شده و با در نظر گرفتن 15 سال عمر مفید، نرخ بازده داخلی طرح از دیدگاه کل سرمایه‌گذاری (IRR) %38.08 برآورد گرديده است. بر اساس مطالعات انجام شده سرمایه‌گذاری در پروژه احداث پالایشگاه مقیاس کوچک (مینی ریفاینری) در منطقه آزاد اروند از توجیه‌پذیری اقتصادی بالایی برخوردار خواهد بود.
خلاصه طرح توجیهی احداث پالایشگاه مقیاس کوچک (مینی ریفاینری)
