طرح توجیهی مقدماتی احداث کارخانه محصولات برنج
کارفرما: دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد
محل پروژه: منطقه آزاد چابهار
کارفرما:سازمان مناطق آزاد
چکیده طرح مقدماتی
کشاورزي يکي از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادي کشور و تأمین‌کننده 80 درصد نيازهاي غذايي، يک چهارم توليد ناخالص داخلي و يک سوم اشتغال است. نظر به سرانه¬ی عمدتاً بالاتر از میانگین جهانی ایران در مصرف مواد غذایی، سرمایه‌گذاری شرکت‌های صنایع غذایی در ایران می¬تواند بازده قابل‌توجهی برای این شرکت¬ها داشته باشد.
از جمله مصارف عمده کشورهای خاورمیانه در محصولات کشاورزی در برنج و فرآورده‌های آن است. از آنجا که عمده برنج وارداتی به ایران و کشورهای افغانستان و آسیای میانه از پاکستان و هند تأمین می‌شود؛ چابهار به دلیل نزدیکی به این دو کشور بهترین مزیت رقابتی و اقتصادی را برای تأمین و فرآوری برنج وارداتی به ایران و آسیای میانه دارد. برای تأمین نیاز برنج وارداتی به این منطقه خط مستقیم کشتی‌رانی هند-چابهار از مدت‌ها پیش راهاندازی شده است.
منطقه آزاد چابهار به عنوان تنها منطقه آزاد واقع در دهانه اقیانوس هند با دسترسی به بازارهای شبه‌قاره هند و نیز قرار گرفتن آن در کریدور بین‌المللی هندوستان تا روسیه و اتصال آسیای میانه و افغانستان به آب‌های آزاد به دنبال تبدیل خود به مرکز سرمایه‌گذاری، تجارت و ترانزیت بین کشورهای مذکور می‌باشد. بهره‌گیری از منابع شیلاتی و دریایی نظیر جلبک‌های دریایی به‌عنوان یکی دیگر از قابلیت‌های منطقه و توسعه اقتصادی بخش‌های بالادست و پائین‌دست آن برای توسعه جامعه محلی برخوردار از تجربیات سنتی در این حوزه، بهره‌گیری از ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر مانند باد، خورشید، زمین گرمائی، امواج و غیره که از توانمندی‌های محیطی منطقه می‌باشد و تولید محصولات و تجهیزات وابسته به این بخش و تأمین انرژی موردنیاز بسیاری از صنایع، فعالیت‌های کشاورزی و خدماتی از این طریق، بهره‌گیری از ظرفیت‌های معدنی و استقرار صنایع فرآوری کانی‌های فلزی و غیرفلزی خود، ظرفیت‌های صنایع فولاد و مجتمع پتروشیمی نگین مکران، با تکمیل و توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و منابع انرژی، به‌عنوان محورهای مهم برنامه‌های توسعه و جذب سرمایه‌گذار و دستور کار پیش روی سازمان منطقه آزاد چابهار قرارگرفته است.
حمل‌ونقل کالا، تجارت منطقه‌ای، بارگیری و تخلیه محموله‌های سنگین و حمل‌ونقل و انتقال محصولات به کشورهای همسایه ازجمله عمان، هند و پاکستان، ترانزیت کالا به جمهوری‌های آسیای میانه و صنعت فولاد سنگین ازجمله فرصت‌های منطقه برای سرمایه‌گذاری یا راهاندازی یک کسب‌وکار در آن است. اين درحاليست كه حاکمیت قوانین و مقررات انگیزشی و تسهیل گر فعالیت های اقتصادی در اين منطقه از جمله معافیت‌های مالیاتی 20 ساله بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی، معافیت مالیات بر ارزش افزوده مستثنی بودن از مقررات واردات و صادارت، سرزمین اصلی، آزادی ورود و خروج سرمایه و سود حاصل از سرمایه گذاری و فضای کسب و کار سهل و آسان نسبت به سرزمین اصلی بستر بسیار مناسبی برای انواع فعالیت‌های اقتصادی سودآور از جمله پروژه حاضر می‌باشد.
این نکته قابل تامل است که سالانه چندین هزار تن برنج وارد کشور می‌شود که اگر سرمایه‌گذاران با راهاندازی کارخانه فرآوری و تولید برنج در منطقه آزاد چابهار برنج قهوه‌ای را از پاکستان وارد و فرآوری کنند نقش مهمی در اشتغال و تولید خواهند داشت. راهاندازی شهرک برنج در منطقه آزاد چابهار نیز صرفه‌‌جویی ارزی و به ویژه اشتغال‌‌زایی را در پی خواهد داشت و منجر به کاهش قیمت تمام شده برنج خواهد شد و حتی توان صادرات مجدد برنج پس از فرآوری به کشور پاکستان وجود دارد. چابهار با راهاندازی صنایع بسته‌بندی برنج می‌تواند به قطب تولید و توزیع برنج در کشور تبدیل شود.
آمار نشان می‌دهد که سرانه مصرف برنج و محصولات برنجی برای هر نفر 36 کیلوگرم می باشد و جهت تامین نیاز مردم به برنج در طول سال باید حدود 1 میلیون تن برنج وارد کشور شود. میزان واردات برنج از مبادی رسمی بیش از این مقدار است در حالیکه در صنعت برنج نیز قاچاق نقش اساسی در واردات برنج دارد. بخش عمده‌ای از برنج‌های وارداتی نامرغوب از طریق پاکستان، هند، چین و تایلند در کارخانه‌های فراوری برنج به محصولاتی مانند آرد برنج تبدیل می‌شود. به دلیل کاهش نزولات آسمانی و کمبود آب در کشور، کشت و برداشت برنج مرغوب به شدت کاهش یافته و این امر به مرور باعث تغییر ذائقه مردم و کاهش مصرف برنج می‌شود. فرآورده‌های برنج جایگزین مناسبی برای برنج و ویتامین‌های موجود در آن است و این صنعت در آینده، راه روشن و سود‌آوری مناسبی را خواهد داشت. در نتیجه می توان با سرمایه گذاری مناسب به این فناوری دست یافت.
کل هزینه سرمایه‌گذاری طرح حاضر حدود 93,924 میلیون ریال شامل 38,445 میلیون ریال هزینه سرمایه‌گذاری ثابت، 2,908 میلیون ریال هزینههای قبل از بهره برداری، 46,630 میلیون ریال سرمایه در گردش و 5,940 میلیون ریال سود دوران مشارکت می‌باشد. بر این اساس ارزش خالص فعلی طرح با نرخ تنزیل 18 درصد 65,576.7 میلیون ریال و نرخ بازده داخلی طرح 37.77 درصد می‌باشد. لذا دوره بازگشت سرمایه 4.44 سال و برابر با سال 1401 می‌باشد. بر اساس مطالعات انجام شده سرمایه‌گذاری در پروژه مذکور از توجیه‌پذیری اقتصادی بالایی برخوردار خواهد بود.
خلاصه طرح
لیست پروژه های بسته سرمایه گذاری مناطق آزاد
